
دیپلمات پیشین ایران در نیویورک در گفتگو با دیدارنیوز میگوید: نظام باید از حالت تعلیق، خارج شده و بتواند تصمیمات لازم را بگیرد. مذاکره با آمریکا ضرورت دارد و دولت باید در این باره تصمیمگیری کند.
دیدارنیوز-محمد جعفری: کوروش احمدی، دیپلمات پیشین کشورمان در دفتر سازمان ملل متحد در نیویورک و تحلیلگر ارشد مسائل بینالملل در گفتگویی با دیدارنیوز، ضمن اشاره به وضعیت و شرایط حاکم بر منطقه و بحث ابعاد آتشبس بین ایران و اسرائیل، اظهار داشت: شاید نام آتشبس کنونی میان ایران و اسرائیل را در واقع به آن معنای کلاسیکی که از آن مستفاد میشود، نمیتوان «آتشبس» گذاشت. وضعیت کنونی، بیشتر نوعی توقف عملیات نظامی است. وضع فعلی بر مبنای یک اقدامی از سوی واسطهها یا از طریق ارگان بینالمللی مربوطه، یعنی؛ شورای امنیت براقرار نشده و رئیسجمهور یک کشوری، گفته که به هم شلیک نکنید!
ضامن تداوم وضعیت کنونی، شخص ترامپ است
وی افزود: اگر بتوان، ضامنی برای تداوم وضعیت فعلی تصور کرد، آن ضامن، شخص ترامپ است. این هم از عجایب است؛ کسی که خود به عنوان یکی از طرفین جنگ بوده به عنوان توصیهکننده برای توقف جنگ، آتشبس یا ضامن قطع عملیات نظامی ایفای نقش کرده! در نتیجه، اینکه این آتشبس تا چه زمانی میتواند تداوم داشته باشد، طبعا به شخص ترامپ و مراودات او با نتانیاهو بستگی خواهد داشت.
احمدی، بیان داشت: منتها در سطوح خرد، میتوان مواردی را مطرح کرد. یک فرضیه، این است که این آتشبس، ناشی از تحقق اهداف آمریکا بود. یعنی، آمریکا به اهداف خود در جنگ رسیده و با اصرار از طرفین خواست که آن را متوقف کنند. آنگونه که همواره، ظرف ۵، ۶ ماه گذشته مطرح کرده، نوعی توقف غنیسازی و غنیسازی صفر برای ایران بوده است. شاید تصور ترامپ، این است که با زدن سه سایت هستهای ایران و متعاقبا با اعلام نابودی آن به هدف خود رسیده و در نتیجه، جنگ باید متوقف میشده است. استنباط ترامپ هم از اهداف نتانیاهو این بوده که او، اهدافی بسیار فراتر از توقف سیر حرکت ایران به سمت ساخت بمب بوده و، چون با این اهداف مخالف بوده، سعی کرده تا جلوی نخست وزیر اسرائیل را بگیرد.
این دیپلمات پیشین کشورمان در نیویورک، ادامه داد: بر مبنای این فرض، آن اهداف نتانیاهو، میتواند از تغییر رژیم گرفته تا ایجاد آشوب در ایران و تجزیه کشور باشد و همه اینها به عنوان مسیری برای برکشیدن اسرائیل به عنوان هژون منطقه در نظر گرفته شود. بر اساس این فرض، میتوان تصور کرد که ترامپ از آن جا که به هدف محدود و حداقلی خود، یعنی زدن سایتهای هستهای ایران و با دیگر اهداف نتانیاهو و لابیهای اسرائیل مخالف است از این جهت، جلوی تلآویو را در حله به تهران گرفته است.
وی، اضافه کرد: شاهدی هم که میتوان برای این فرض آورد، این است که اسرائیل در روزهای آخر جنگ دوازده روزه، اقدام به زدن اهدافی-نظیر حمله به زندان اوین، ایستگاههای پلیس، برخی مراکز بسیج، هلیکوپترهای هوانیروز در کرمانشاه، ساختمان شیشهای صدا و سیما-کرد که هیچ ارتباطی با برنامه هستهای ایران نداشت. هدف این حملات، میتوانست؛ ایجاد آشوب، تغییر نظام، تجزیه کشور و مواردی از این دست باشد.
احمدی، خاطرنشان کرد: از آن جا که در صورت بروز چنین اتفاقاتی در یک کشور بزرگ در منطقه، مشخص نیست که چه آیندهای در انتظار بوده و چگونه امکان ناامن شدن خلیج فارس و یک منطقه وسیع وجود خواهد داشت، فرض این بوده که ترامپ با این مسئله مخالف بوده و برای برقراری آتشبس مصر بوده است.
این تحلیلگر ارشد مسائل بینالملل، همچنین تصریح کرد: فرض دیگر، میتواند این باشد که توان دفاع موشکی اسرائیل به خاطر کاهش مهمات و ذاقههای موشکی کاهش یافته و اقدام به توقف جنگ کرد تا این ذاقهها را پر کند. مفروض این فرض، این است که اگر اسرائیل، موفق به پر کردن اندوخته لجستیک خود شد، ممکن است که دوباره جنگ را از سر بگیرد.
وی افزود: مسئله دیگر مورد اهمیت، این است که وضعیت تعلیق کنونی تا چه حد و چه زمانی، قابلیت تداوم خواهد داشت؟ اسرائیل تا چه حد خواستار تداوم این وضعیت است؟ اگر این وضعیت، بخواهد تداوم داشته باشد، آیا ابزار لازم را برای نگهداشت این وضعیت-نظیر بسته بودن فرودگاههای ایران-دارد؟ تجربه سوریه و لبنان و همینطور؛ غزه، نشانگر آن است که وقتی اسرائیل، موقعیتی پیدا کرد، سعی میکند تا آن را حفظ کند. حالا اگر در آسمان ایران، موقعیتی پیدا کرده، سوال این است که آیا سعی خواهد کرد که این موقعیت را حفظ کند؟ سعی خواهد کرد که جلوی بازسازی پدافند هوایی ایران را بگیرد؟
مصوبه اخیر مجلس بر خلاف قانون راهبردی، همه راهها را برای مذاکره نبسته
این دیپلمات با سابقه در ادامه با اشاره به مسئله تعلیق همکاری ایران با آژانس IAEA نیز، یادآور شد: به هر حال، راهی جز این که بخواهیم با آژانس کار کنیم، وجود نخواهد داشت. یعنی، اگر بخواهیم به این وضعیت تثبیت شده رسیده و اقتصاد کشور را با برداشتن گامهایی در راستای رفع تحریمها به حرکت در بیاوریم، چارهای نخواهیم داشت، جز اینکه با آژانس کار کنیم. البته، مصوبه مجلس هم به هر حال، انعکاس نارضایتی ایران از عملکرد آژانس و گروسی است، منتها تصور من این است که این مصوبه، راههای خروج را-بر خلاف قانون راهبردی رفع تحریمها- نبسته است. از جمله اینکه دو شرط در این مصوبه مطرح و اعلام شده که تحقق آن، منوط و مشروط به اعلام سازمان انرژی اتمی و شورایعالی امنیت ملی خواهد بود. یعنی اگر این سازمان و شورا اعلام کنند که این شروط، محقق شده در نتیجه، امکان همکاری با آژانس از سوی تهران وجود خواهد داشت.
مذاکره با آمریکا ضرورت دارد
احمدی، همچنین با اشاره به برخی اقدامات از سوی عناصر تندرو در داخل نیز، تاکید داشت: اقدامات اینها، قطعا مضر است. همین موضع کیهان درباره اعدام گروسی، باعث واکنش وزارت خارجه آمریکا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه تروئیکای اروپایی شد. این موضع و به تبع آن، واکنشها و بیانیهها، کار ایران را مشکلتر کرده است. البته، هرکس میتواند، مواضعی داشته و مثلا با مذاکرات موافقت یا مخالفت کنند اما، تهدید به اقداماتی نظیر دستگیری و اعدام به هیچ عنوان قابل توجیه نیست. نظام باید از حالت تعلیق، خارج شده و بتواند تصمیمات لازم را بگیرد. مذاکره با آمریکا ضرورت دارد و دولت باید در این باره تصمیمگیری کند.
روسها، روشن کردند که هیچ کمکی به ایران نخواهند کرد
دیپلمات پیشین ایران در مقر سازمان ملل، همچنین در پایان نیز، ضمن اشاره به نقش روسیه در وضعیت کنونی منطقه و مشخصا تنشها بین ایران و اسرائیل، عنوان داشت: روسها، روشن کردند که هیچ کمکی به ایران نخواهند کرد. از فحوای کلام آنها پیداست که حاضر نیستند، هیچ اقدامی برای حمایت نظامی و شاید، حتی اقتصادی و مالی در این شرایط از ایران داشته باشند.