آمریکایی‌ها به دنبال یارگیری جدید هستند چرا که مجبور شدند چند کشور را برای خرید نفت ایران از جریمه تحریم، معاف کنند و از طرفی، اتحادیه اروپا به خصوص بلوک غربی اروپا در قضیه خروج آمریکا از برجام و تحریمها علیه ایران، آمریکا را همراهی نکردند، به همین دلیل تمرکز خود را بر اروپای شرقی گذاشته اند.
دیدارنیوز – اسفندیارعبدالهی: طی دوسال گذشته کلمه ایران به اندازه تمام عمر ایالت متحده آمریکا از زبان مسئولان آن کشور شنیده شده است. یکی از محورهای اصلی تبلیغات انتخاباتی دونالد ترامپ، موضوع ایران بود. نهایتا این بیزینسمن آمریکایی از برجام که محصول دوسال گفتگو و چانه‌زنی طرف‌‌های مختلف و متعدد بود خارج شد و در ادامه نیز تحریمها را برگرداند و حتی بر آن افزود. ایران به دلایل مختلف برای آمریکا حائز اهمیت است. موضوع نفوذ منطقه ای ایران و امنیت اسراییل، مهمترین دلایل حساسیت آمریکا نسبت به ایران است.
ترامپ از طریق ایران هراسی توانست مبالغ قابل توجهی به کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس اسلحه بفروشد. اتفاق جدید و قابل توجهی که برای اولین بار در تاریخ منطقه اتفاق افتاد، نزدیک شدن مواضع کشوری‌های عربی و اسراییل است. شاید بتوان یکی از بزرگترین ناکامی‌های ایران در منطقه را همین موضوع بیان کرد چراکه آمریکا توانست دشمنان پیشین را به هم نزدیک و آن‌ها را در مقابل دشمن فرضی بزرگتری بنام ایران متحد کند.
اما به نظر می رسد آمریکا دست بردارنیست و این روز‌ها گویی جز موضوع ایران، مسئله دیگری در سیاست خارجی برای پرداختن ندارد. کاخ سفید به دنبال تاسیس و تشکیل ائتلافی بین المللی بر علیه ایران است. وزیر امور خارجه آمریکا به خبرنگاران گفته است: ما قصد داریم که یک نشست مهم در سطح وزیران در تاریخ ۱۳-۱۴ فوریه، ۲۴- ۲۵ بهمن در ورشو برگزار کنیم که در آن تعداد زیادی از کشورها، تقریبا از تمام قاره‌ها شرکت خواهند کرد. در این نشست کشور‌های آسیایی، نیم‌کره غربی و قطعا از خاورمیانه، آفریقا و اروپا حضور خواهند داشت و قرار است به بررسی مسائل مختلفی بپردازیم، منجمله اینکه ما چگونه می‌توانیم ایران را به یک کشور عادی تبدیل کنیم. او افزود: "این ائتلاف، بزرگ و در حال رشد است. پمپئو در مصاحبه‌ای با العربیه توضیح داد که مبارزه با تروریسم، ایران و سیستم‌های مالی مرتبط با مبارزه با تروریسم در ورشو مورد بحث قرار خواهد گرفت. این یک تلاش برای ایجاد یک ائتلاف بین المللی در خاورمیانه است که می‌تواند امروز به تهدیدات متعدد در منطقه پاسخ دهد، نه تنها در سوریه.
دیدارنیوز در گفتگو با حسن لاسجردی کارشناس امور بین الملل، موضوع نشست بهمن ماه در لهستان را مورد بررسی و واکاوی قرار داده است. لاسجردی در پاسخ به این پرسش که قصد آمریکایی‌ها از برنامه ریزی در راستای کنترل ایران با تشکیل ائتلافی بین المللی در کشور لهستان چیست و میزان استقبال بین المللی چقدر خواهد بود، گفت: به نظر می‌رسد تیم دونالد ترامپ در ماه های اخیر نسبت به ایران، سخت‌گیرتر شده است، لذا با توجه به اینکه عملیات تحریم بر ضد ایران، میدانی‌تر و تحرک و تمرکز آمریکا بر کشورمان، آشکار‌تر شده است باید آن‌ها را جدی گرفت.
لاسجردی افزود: سوالی که به ذهن می‌رسد این است که چرا لهستان برای چنین موضوعی انتخاب شده است؟ به نظر من دلیل انتخاب لهستان، به دلیل کم کردن حساسیت‌ها بوده است. آمریکایی‌ها به دنبال یارگیری جدید هستند چرا که مجبور شدند چند کشور را برای خرید نفت ایران از جریمه تحریم معاف کنند و از طرفی، اتحادیه اروپا به خصوص بلوک غربی اروپا در قضیه خروج آمریکا از برجام و تحریمها علیه ایران، آمریکا را همراهی نکردند، به همین دلیل تمرکز خود را بر اروپای شرقی گذاشته اند. لهستان را می‌توان کشور بیطرفی قلمداد کرد که در مناسبات بین المللی وعرصه چالش‌های بین المللی اثر قابل ذکری ندارد.
وی اضافه کرد: آمریکا از کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس، شمال آفریقا، کشور‌های شرق و جنوب شرقی آسیا و آمریکای شمالی و جنوبی برای پیوستن به این ائتلاف دعوت کرده است، باید منتظر ماند و دید چه تعداد کشور و در چه سطحی شرکت خواهند کرد و چه نتایجی در بر خواهد داشت، ولی در کل، این اقدامات آمریکا را نمایشی می‌بینم.
این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: نتیجه تشکیل چنین مجمعی در لهستان، بستگی به سیاست‌های متقابل ایران دارد. کشور‌هایی خارج از دایره نفوذ غرب وجود دارند که به دنبال منافع ملی خود هستند و ایران می‌تواند با شکل دادن ائتللافی متقابل، تا حدودی تصمیمات آمریکا را کم اثر کند. در این راستا چین، هند، روسیه و ترکیه می‌توانند شرکای موقتی خوبی در مقطع کنونی برای ایران باشند، چون موضوع منافع است، کشور‌های نامبرده، از به دست آوردن منافع اقتصادی در ایران استقبال کرده و برای گرفتن سهم بیشتری از بازار ایران تلاش می‌کنند. به نظر می‌رسد تا حدودی ایران می‌تواند از این کانال استفاده کند.
وی اظهار داشت: کشور‌های اروپایی به دلیل اختلاف نظری که در کلیت مواضع آمریکا در قبال ایران دارند ممکن است در سطح قابل قبولی در همایش و نمایش آمریکایی‌ها شرکت نکنند، ایران می‌تواند در این فاصله، گفتگو‌هایی با اروپایی‌ها هم داشته باشند. نمی‌توان گفت آمریکایی‌ها در این مسیر موفق نمی‌شوند، ولی چون حوزه منافع ملی کشورها در میان است و حساب سود و زیان خود را در هر معادله و معامله‌ای در نظر می‌گیرند، می‌توان امیدار بود با تلاش‌های متقابل ایران، استقبال از فراخوان لهستان کم رنگ شود.
لاسجردی خاطرنشان کرد: فکر نمی‌کنم این ضرب الاجل، شکل بگیرد؛ اگرچه مانند دیگر کار‌هایی که غرب دنبال می‌کند ممکن است لهستان مقدمه‌ای برای ادامه کار در آینده و برنامه‌های بلند مدت‌تر بر علیه ایران باشد.
وی تاکید کرد: جهان تک قطبی به سمت و سوی جهان چند قطبی و بلوک بندی‌های جدیدی پیش می‌رود. امکان دارد در آینده چین، ایران، ترکیه و روسیه در یک ائتلاف در مقبل بلوک سرمایه داری قرار گیرند، لذا آنچه خیلی مهم است و می‌تواند مبنای بلوک بندی‌های جدید باشد بحث منافع است. میزان همراهی و همگرایی کشورها با یکدیگر به میزان منافع بستگی دارد لذا چند کشور قدرتمند غیر غربی، به ظاهر منافع مشترک زیادی با ایران دارند و می‌توان این بالقوه را به بالفعل تبدیل کرد.
کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به پرسشی در رابطه با ارتباط انتخاب لهستان به عنوان میزبان گردهمایی و استقرار سپر دفاع موشکی ناتو در این کشور گفت: در مجموع، لهستان عنصرمهمی در معادلات جدید جهانی نیست و فقط به عنوان یک مکان بدون حاشیه انتخاب شده است و من هدف قابل بیان دیگری از انتخاب لهستان به عنوان مقصد گردهمایی آمریکا به نظرم نمی‌رسد. البته شما مسئله خوبی در خصوص سپر موشکی ناتو در لهستان مطرح کردید که لازم است به آن هم اشاره کنم. اتفاقا تنها مورد قابل ذکر، استقرار سیستم موشکی ناتو در لهستان و در نزدیکی روسیه است که البته آن‌ها هدف از این کار را دفاع در مقابل ایران ذکر کردند ولی در واقع اینگونه نیست و روسیه این موضوع را درک می‌کند، لذا حالا که دوباره لهستان بر سر زبان‌ها افتاده، می‌توان واکنش مشخص روسیه را نیز در آینده نزدیک، مشاهده کرد.
لاسجردی افزود: فکر می‌کنم پس از برگزاری مجمع در لهستان، این داستان ادامه می‌یابد و نیت و انگیزه‌های بلند مدتی را پس از این قصه می‌توان دید. آمریکایی‌ها حتی اگر در لهستان یک اجماع نسبی هم به دست بیاورند این کار را ادامه خواهند داد، زیرا ترامپ تا کنون نشان داده هر تصمیم درست یا غلطی در سر داشته باشد را عملی می‌کند و اکنون که به دنبال محاصره سیاسی، اقتصادی و منطقه‌ای ایران است، نباید ما از کنار آن به آسانی عبور کنیم. لازمه کم اثر کردن این اعمال آمریکا و غرب، اتخاذ تمهیداتی جدی و نتیجه محور از طرف ایران است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا توجه ویژه ترامپ و پمپئو به کشور‌های عربی و تشویق و ترغیب آن‌ها به تقویت اتحادیه عرب و ایجاد ناتو عربی نتیجه خواهد داد و یک بلوک عربی متحد علیه ایران در حال شکل گیری است، گفت: من فکر می‌کنم موضوع تشکیل ناتوی عربی که ترامپ در تبلیغات انتخاباتی از آن استفاده کرد، عملا نمی‌تواند ظهور بیرونی و عملی پیدا کند. بحث بازگشت عظمت از دست رفته آمریکا موضوعی است که ترامپ و تیم کاخ سفید، تلاش زیادی را برای عملی کردن آن شروع کرده اند که موضوع ایران و کره‌شمالی از طرفی و کنترل رقبای اقتصادی آمریکا مانند چین از سوی دیگر، پایه‌های این مانور و منظور را تشکیل می‌دهد.
لاسجردی خاطرنشان کرد: شکل گیری بلوک همگرایی غربی پس از خروج ترامپ از برجام سخت شده است به همین دلیل آمریکا به دنبال شکل دادن همگرایی و ائتلاف های متنوع دیگر است. از طرفی کشور‌های عربی به حدی دعوا‌های قومی و قبیله ای، مرزی و اقتصادی بین خودشان دارند که نمی‌توان تشکیل ناتوی عربی شبیه به ناتوی غربی را تصور کرد، کما اینکه ائتلاف عربی علیه یمن، هیچ شباهتی به یک ائتلاف نظامی منطقه‌ای نداشت و عملا کاری را در مورد یمن پیش نبرد، لذا اصولا ناتوی پایدارعربی، موضوعی تبلیغاتی و بی اثراست.
