دیدارنیوز ـ موضوع طرح ترافيك در تهران و تغييرات عجيب و غريبش، از پاييز سال گذشته از سوي معاونت ترافيك شهرداري تهران مطرح و با وجود انتقاد ها و مخالفت‌هاي بسيار كارشناسان ترافيك و نمايندگان مردم در شوراي شهر، از 15 ارديبهشت امسال اجرايي شد. شهرداري تهران به نام مبارزه با رانت‌هايي كه در موضوع طرح ترافيك وجود داشت، تغييراتي اساسي در شيوه واگذاري مجوز طرح ايجاد كرد كه در اين ميان برخي از جمله خبرنگاران در آتش مبارزه با رانت طرح ترافيك سوختند. با آنكه معاونت ترافيك شهرداري تهران مدعي بود كه پيش‌بيني هاي لازم براي اجراي طرح ترافيك در تهران را صورت داده و مشكلي براي اجرا نيست، اما حداقل در حوزه طرح ترافيك رسانه ها و خبرنگاران، اشكالات اساسي وجود داشت و همين امر موجب شد تا در روزهاي گذشته مشكلات زيادي براي ترددهاي خبرنگاران پديد آيد. مسئولان معاونت ترافيك عمدتا پاسخگوي رسانه ها در هفته هاي اخير براي روشن شدن تكليف طرح خبرنگاران نبودند و وعده وعيدهايي بي عمل براي اتلاف وقت خبرنگاران داده شد.
اعتراض به رييس شورا
مدتی پیش تعدادی از خبرنگاران به ريیس شورای شهر تهران نامه ای نوشتند و از او خواستند تا موضوع طرح ترافيك خبرنگاران را كه به نظر مي آيد با لج‌بازي از سوي مسئولان ترافيكي شهرداري از حق خود محروم مانده اند، پیگیری کند. خبرنگاران در سال‌های گذشته با کمترین هزینه و مشكل براي طرح ترافيك كه روزگاري به طور رايگان و با نشان دادن كارت خبرنگاري صورت مي گرفت، فعاليت‌هاي خبری روزانه خود را انجام مي دادند. مدتی پیش علی پیرحسین‌لو، مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران درباره روند تخصیص سهمیه طرح ترافیک به خبرنگاران گفته بود: در میان کسانی که برای دریافت طرح اقدام کرده اند، اسم ایثارگرا ن و پزشکان هم دیده می شود که به اشتباه اطلاعات خود را در قالب سهمیه خبرنگاری ارسال کرده بودند.
او در ادامه از محول کردن صلاحیت دریافت آرم طرح ترافیک به عهده مدیران رسانه صحبت کرد و گفت:«بي‌شك مدیر مسئول بهتر می‌داند که آیا اولویت با خبرنگار اجتماعی است یا اقتصادی و عمده انتقادهایی که در حال حاضر مطرح می‌شود، به توجیهات داخل رسانه‌ای بوده و انصاف این است که خود رسانه‌ها انصاف را رعایت کنند و برخی به جای آنکه یقه ما را بگیرند، بهتر است با رسانه خود صحبت کنند». اين در شرايطي بود كه بسياري از نمايندگان رسانه ها در روزهاي اخير به شيوه پاسخگويي و تعيين صلاحيت خبرنگاران براي دريافت طرح ترافيك اعتراض داشتند و پاسخ قانع‌كننده اي نيز از سوي مسئولان شهرداري در قبال ابهامات خود در يافت نكردند.
افزايش سهميه، شايد وقتي ديگر!
شوراي شهر تهران در مصوبه خود براي تعيين سهميه هاي طرح ترافيك، با اختصاص حدود دو هزار طرح براي خبرنگاران موافقت كرد و اين در حالي بود كه بيش از چهار هزار و 500 خبرنگار براي دريافت طرح ترافيك ثبت نام كرده بودند. همين امر موجب شد رسانه‌ها نسبت به كاهش محسوس سهميه هاي خود اعتراض كرده و خواستار افزايش آن شوند. موضوعي كه هفته قبل و در آستانه انتخاب شهردار جديد تهران از سوي حسيني‌مكارم، سرپرست شهرداري تهران مطرح و از سوي او اعلام شد كه لايحه دو برابر شدن سهميه خبرنگاران به زودي به شورا مي رود تا شايد التيامي بر اعتراض‌هاي رسانه‌ها به شهرداري باشد. با اين حال دیروز محمد علیخانی، ريیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران درباره افزایش سهمیه اقشار خاص به خصوص خبرنگاران گفت كه تا اواخر خرداد موضوع افزایش سهمیه خبرنگاران تعیین تکلیف می‌شود كه موجب يأس و نااميدي رسانه ها در رسيدن به حق خود براي تردد آسان در شهر شد. اين مساله اعتراض دوباره رسانه ها كه كمي به احقاق حق خود اميدوار شده بودند، به دنبال داشت و تقريبا براي‌شان مسجل شد كه امروز و فردا كردن ها براي دريافت حق تردد در مركز شهر بي فايده است.
اعتراض هاي خبرنگاران
سارا رضایی، خبرنگار فعال در تهران درباره تبعیض‌های اعمال شده برای واگذاری آرم طرح ترافیک به خبرنگاران به «قانون» می گوید:« به نظر من اگر حقی که قبلا تحت هر عنوان به گروه خاصی در جامعه اختصاص می‌یافت، به دلیل ناکارآمدی و عدم برنامه‌ریزی به‌موقع به طور کلی از آن گروه سلب شود، بهتر از این است که به شکل ناعادلانه و با سازوکارهایی نامشخص اجرا شود؛ اتفاقی که در ماجرای طرح ترافیک خبرنگاری امسال رخ داد». او با اشاره به اینکه از میان حدود 6 هزار خبرنگار تنها دو هزار خبرنگار و غیرخبرنگار با معیارهایی نامشخص برای دریافت این حق انتخاب شدند، ادامه داد:« بقیه خبرنگاراها با سوال‌های بیشماری مبنی بر اینکه چرا با وجود کامل بودن مدارک و سوابق خبرنگاری‌شان کنار گذاشته شده‌اند و در آتش این بی‌عدالتی می‌سوزند. درد بزرگ‌تر زمانی است که حتی اعتراض هم به این رویه جواب نمی‌دهد». او با بیان اینکه این اولین بار نیست که خبرنگاران ما این‌گونه بی‌دفاع مانده‌اند، افزود:«کسی گوش به حرف این طبقه «تنها» نمی‌دهد. این را زمانی فهمیدم که همین امسال برای بازدید از موزه ملی ایران وقتی کارت خبرنگاری ارائه کردم، با توهین و بی‌تفاوتی شخصی که پشت بادجه نشسته بود، مواجه شدم و این در حالی است که مدتی قبل از آن، از چند موزه در کشورهای دیگر با ارائه کارت خبرنگاری ایرانی به طور رایگان بازدید کردم. کارت خبرنگاری من در کشورهای دیگر اعتبار داشت و در کشور خودم ندارد!»
او درباره نگرانی اش نسبت به ترافیک تهران گفت:« حالا نگرانی بزرگ‌تر این است که چنین رویه‌ای در سال‌های بعد هم ادامه پیدا کند و طرحی که قرار بود جلوی ترافیک و آلودگی را بگیرد، هم بی‌عدالتی ایجاد کرده و هم تاثیری بر بهبود وضعیت تهران نداشته است». سارا جنگروی، خبرنگار روزنامه دنیای اقتصاد نيز با اشاره به صحبت‌هایش با یکی از بنیان‌گذاران ایجاد طرح ترافیک در تهران گفت: « یکی از بنیان‌گذاران طرح ترافیک به من گفت که ما وقتی طرح را که تدوین می‌کردیم بنا داشتیم که طرح انسان‌محور باشد. یعنی کسی که واقعا نیاز دارد بتواند از همه فضاهای شهری به عنوان خانه دومش استفاده کند. این حق شهروندان است و ما نمی‌توانیم بی دلیل سلبش کنیم. تلاش ما این بود که بتوانیم صنف‌ها و شغل‌هایی که نیاز دارند در زمان‌های مختلف در سطح شهر تردد کنند برای این کار مشکلی نداشته باشند و فقط ورود خودروهایی محدود شود که برای ورود به مناطق مرکزی شهر اضطراری ندارند». او ادامه داد:«اما در حین اجرا، این ایده و هدف اولیه اصلا اتفاق نیفتاد. ابتدا قرار بود که ورود خودروهای شخصی به داخل طرح مشمول جریمه از سوی راهنمایی و رانندگی شود؛ جریمه‌ای که طبق قانون درآمدهای پلیس راهنمایی و رانندگی، به خزانه دولت می‌رود. این به مذاق شهرداری خوش نیامد. پس تصمیم گرفته شد تا به جای اینکه خودروها جریمه شوند، بتوانند طرح روزانه، هفتگی و ... خریداری کنند. یعنی ورود به منطقه طرح همان بود و خرجش هم برای مردم، تقریبا همان بود اما تفاوتش این بود که پول به حساب شهرداری واریز می‌شد. این اتفاق کم‌کم ایده اصلی شکل‌گیری طرح را به حاشیه برد تا شأن نزول اصلی آن، درآمدزایی برای شهرداری شود. حالا سهمیه‌های ترافیکی هم گویا بر اساس همان اصل محوری درآمدزایی فروخته می‌شود. صنف‌ها و مشاغلی که قرار بود بر حسب ضرورت شغلی بتوانند در مناطق مختلف شهر تردد کنند، باید پول به حساب شهرداری ( که هزارها میلیارد تومان بدهی دارد) بریزند.
پیگیر جدی حق خود هستیم
اما این همه ماجرا نیست. جالب این است که با وجود اعتراض‌های شدید خبرنگاران به فروش طرح و پیچیده شدن فرآیند خرید طرح آن‌ها، این روزها خبری از ادامه فرآیند پیگیری تجدید نظر، اعتراض و دعوت به اصلاح طرح نیست. گو اینکه طرح ترافیک هم مثل بسیاری دیگر از طرح‌های کشور ما تبدیل به یک موهبت برای ديگران شده است؛ يكي ديگر از خبرنگاران تهراني نيز با اشاره به مشكلاتش در پيگيري حق خود براي دريافت مجوز طرح ترافيك می‌گوید: «من و همسرم خبرنگار روزنامه هستیم و جالب اینجاست که هر دو بیمه خبرنگاری داريم، یعنی در دفترچه بیمه ذکر شده روزنامه و عنوان شغلی در لیست بیمه ذکر شده خبرنگار!
علاوه بر این تا قبل از سال جدید من دبیر ضمیمه يكي از روزنامه‌ها نيز بودم که متاسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی سرمایه‌گذار این روزنامه تعطیل شده اما همچنان در فناوران مشغولیم و به شکل ثابت و حق التحریر با رسانه‌ها و مجلات مختلف کار می‌کنیم». اين روزها موضوع طرح ترافيك و دريافت آن براي خبرنگاراني كه تمام شريط براي تاييد صلاحيت را دارند، تبديل به بحراني جدي شده كه هيچ كسي پاسخ روشن درباره آن نمي دهد و آن‌ها با مراجعات روزانه به معاونت ترافيك شهرداري تنها پاسخ هاي سرد و سربالا مي‌شوند كه غم كاركردن در رسانه با كمترين حقوق و سخت ترين شرايط را براي‌شان بيشتر و بيشتر مي كند.
منبع: روزنامه قانون/۲۶ اردیبهشت ۹۷
