ناآگاهی عامل کشته شدن ۱۸ رأس گراز

دیدارنیوز ـ همان‌طور که رئیس اداره حفاظت محیط زیست رشت به انتخاب گفته است: این فرد که در محدوده روستای پیربازار دارای اراضی کشاورزی و شالیزار است، برای جلوگیری از ورود جانوران وحشی گراز به محدوده اراضی کشاورزی، با کارگذاشتن سیم برق لخت و استفاده از یک دستگاه موتور برق، نسبت به کشتار دسته جمعی گرازهای وحشی اقدام می‌کرد، پس از شناسایی دستگیر شد و با رأی دادگاه بدوی به سه سال حبس محکوم شده است. با این اوصاف ظاهرا قرار نیست مسئولان محیط زیست فکری به حال این حیوان آزاری و شکار غیر مجاز در کشور کنند. هر روز خبری جدید ازگوشه و کنار کشور در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر می‌شود. اتفاقی که نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی در میان جوامع بومی و محلی دارد، تا آنها از تبعات این اقدامات و تاثیر آن بر طبیعت آگاه شوند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست رشت در این باره به «آرمان» می‌گوید: در چند سال اخیر موضوعات مربوط به حیوان آزاری و شکار بی‌رحمانه حیوانات در رسانه‌ها زیاده شده و این امر از ناآگاهی مردم سرچشمه می‌گیرد. البته این اتفاقات در همه جای ایران رخ می‌دهد، اما در استان‌ گیلان چون دارای مراتع و جنگل‌های بیشتری است و طرفداران واقعی محیط‌زیست بلافاصله بعد از دیدن این اتفاقات، اعتراضات خود را به سازمان محیط زیست اعلام‌ می‌کنند، پرونده‌های معرفی شده به دادگاه در مورد حیوان آزاری بیشتر از دیگر نقاط کشور است. اصغر خودکار درباره مجوز شکار می‌افزاید: ما در شهرستان رشت مشکل خاصی بابت شکار نداریم و شکار در این شهرستان کاملا کنترل شده است. ما امسال برای شکار پرندگان وحشی مهاجر و شکار گراز برای اقلیت‌های مذهبی پروانه شکار صادر کردیم، اما تاکنون کسی برای مجوز شکار گراز به ما مراجعه نکرده است. درباره پروانه شکار برای پرندگان مهاجر باید بگویم افراد برای شکار چهار – پنج مرغابی باید 170 هزار تومان بابت صدور پروانه پرداخت کنند و اگر آنفلوآنزا هم پیش نیاید این پروانه قابل تمدید است. او با بیان اینکه گراز باغبان طبیعت است و شکار بی‌رویه آن تعادل اکولوژیکی شهرستان را به‌هم می‌زند، تصریح می‌کند: جمعیت گرازها در رشت سرشماری نشده است و براساس مشاهدات عینی جمعیت این گونه در شهرستان مناسب است.

حیواناتی که بر اثر ناآگاهی می‌میرند

همان‌طور که اشاره شد وضعیت شکار و حیوان‌آزاری در استان‌های شمالی کشور، اصلا مساعد نیست و بسیاری بر این باورند که آموزش به جوامع محلی اصلی‌ترین راهکار برای کاهش این اتفاقات است. امری که ماهان مه‌رو، فعال محیط زیست در استان گیلان آن را تایید می‌کند و به «آرمان» می‌گوید:‌ از گذشته‌های دور موضوع حیوان آزاری و شکار مخصوصا در جنگل‌های شمال کشور مطرح بوده، اما در چند دهه گذشته به‌دلیل فشار جمعیت و فقر جوامع محلی، تعارض انسان‌ها به حیات وحش افزایش پیدا کرده است و با توجه به گسترش رسانه‌ها، اخبار مربوط به حیوان آزاری و شکار بیشتر در رسانه‌ها منعکس می‌شود. این غریزه طبیعی گراز است که از جنگل خاج شود و برای تهیه غذا به باغات و شالیزارهای در کنار اراضی جنگلی حمله کند، اما مردم محلی آنقدر بی‌اطلاع هستند که برای دور کردن آنها از مزارع و شالیزارها آخرین راه یعنی کشتن حیوانات را انتخاب می‌کنند. در حالی که این موضوع راهکاری ساده دارد. او در ادامه تصریح می‌کند: ما در استان گیلان مشکل دیگری هم از این بابت برای حیوان شنگ(یک نوع سمور آبی) داریم که این حیوان در رودخانه‌ها و تالاب‌های شمال زندگی می‌کند. او نیز برای تهیه غذا به استخرهای پرورش ماهی حمله می‌کند و در آنجا نیز صاحبان این استخرها آنها را می‌کشند و پوستش را می‌فروشند. در این رابطه و برای مقابله با این حیوان نیز می‌توان با یک سیم برق 12 یا 18 ولت آن را دور کرد، اما ما می‌بینیم که در استان خیلی‌ها با چوب و تفنگ آن را می‌کشند.

لزوم آموزش جوامع بومی

این فعال محیط زیست در ادامه با اشاره به اینکه جوامع بومی و محلی در این مواقع بسیار ناآگاه عمل می‌کنند و بخش آموزش سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان‌های مردم نهاد در این زمینه ضعیف عمل کرده‌اند، می‌گوید: ما بارها اعلام کرده‌ایم در جهت توانمندسازی جوامع محلی و به خصوص حفاظت مشارکتی محیط زیست آمادگی کامل داریم، ولی این موضوع برای دستگاه‌های دولتی اهمیت چندانی ندارد. روزبه‌روز وضعیت و تعداد حیات وحش در سه استان شمالی در حال کاهش است و دلیل این اتفاقات در افزایش جمعیت، مسائل معیشتی و اقتصادی، شکار تفریحی، فقر و عدم آموزش به جوامع محلی است. خیلی از شکارهایی که در سطح کشور اتفاق می‌افتد رسانه‌ای نمی‌شود و ما از درصد اندک از این اتفاقات مطلع می‌شویم.

از شکارفروشی جلوگیری شود

خرداد سال‌جاری بود که سازمان حفاظت محیط‌زیست پس از چهار سال ممنوعیت شکار چارپایان، با فروش پروانه شکار به متقاضیان، پای شکارچیان خارجی و داخلی را به مناطق چهارگانه محیط‌زیست و عرصه‌های منابع طبیعی باز کرد، اقدامی که موجی از انتقادات را از سوی استادان دانشگاه، متخصصان، کارشناسان و فعالان محیط‌زیست، سمن‌های محیط‌زیستی و نمایندگان مجلس به‌همراه آورد. با این حال یک عضو کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی مجلس نسبت به پیامدهای شکارفروشی سازمان حفاظت محیط‌زیست هشدار داد و از عیسی کلانتری، رئیس این سازمان خواست از اجرای سیاست‌های غیرفنی و ضدمحیط زیستی ممانعت و لایحه ممنوعیت شکار را به مجلس ارائه کند. علی‌محمد شاعری به تسنیم گفت: در پی هشدارها مبنی‌بر کاهش جمعیت حیات وحش، سازمان حفاظت محیط‌زیست صدور پروانه شکار را از آغاز سال 93 متوقف و اعلام کرد طی یک طرح تنفس حیات وحش تصمیم دارد، دست‌کم تا پنج سال پروانه شکار صادر نکند، اما این طرح در چهارمین سال اجرا شکسته شد و پروانه‌های شکاری که در اواخر سال 96 صادر شد پای شکارچیان خارجی را در خرداد 97 به زیستگاه‌های شاخص کشور باز کرد و مناطق چهارگانه محیط زیست و عرصه‌های منابع طبیعی جولانگاه شکارچیان شدند. شاعری همچنین افزود: مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست صدور این پروانه شکار را که انتقادات بسیاری را هم به‌همراه داشته اینگونه توجیه می‌کنند که جمعیت حیات وحش در زیستگاه‌ها رو به فزونی گذاشته و آنها برای تعدیل جمعیت ناگزیر از صدور پروانه شکارند. آنها صدور پروانه شکار در کشورهای خارجی را هم به‌عنوان مثال در ادامه می‌آورند، این در حالی است که دست‌کم ما که در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی تجربیاتی داریم می‌دانیم که در هر کجای دنیا اگر بنا باشد، بر اساس اصول علمی و ضوابط محیط زیستی مجوز شکار صادر شود، لازمه صدور مجوز شکار، محاسبه دو شاخص ظرفیت برد زیستگاه و برآورد جمعیت است. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس تصریح کرد: آقای کلانتری و سایر مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست نباید از پذیرفتن و جبران اشتباهات واهمه‌ای داشته باشند. این جانوران ارزشمند که میراث ما برای آیندگان و هدیه خداوند برای ما هستند هم حق حیات دارند. زیستگاه‌های ارزشمندمان را جولانگاه چنین افرادی نکنیم که برای تفریح خون جاری می‌کنند.

منبع: آرمان/ وحید استرون/۳۰ آبان ۹۷