زمان تحریمهای جدید فرا رسید و امروز در آن دوران سخت تاریخی هستیم. تحمل شرایط سخت برای انسانهایی که از نظر سلامت جسمانی در رفاه کامل هستند، شاید سادهتر از افرادی است که با بیماری دست و پنجه نرم میکنند. حقوقهای دریافتی خانوادهها در حالت عادی آنها را زیر خط فقر قرار میدهد و چه بسا خانوادههای متوسطی که بهدلیل بیماری یکی از اعضا به زیر خط فقر رفتهاند و شرایط سختی را تحمل میکنند، تحمل این شرایط وقتی که فرد با ضعف جسمی همراه باشد و خود را عامل سختیهای تحمیل شده به خانواده بداند، دشوارتر است.
دیدارنیوز ـ عضو کمیسیون بهداشت و درمان درباره تاثیر تحریمها بر داروها و تجهیزات پزشکی به خبرنگار «آرمان» میگوید: با اینکه بیان شده تحریمها تاثیری بر تهیه مواد غذایی و دارو ندارد، اما اینجا تبادلات بانکی مطرح است، امکان انتقال ارز مشکلساز است و دارو در هر صورت به نحوی ارائه میشود. هرچند باز هم برای ما اولویت تهیه دارو برای بیماران است که باید از کانال های مختلف تامین شود. برای مثال در نقاط مرزی افرادی میتوانند به دیگر کشوها بروند و داروی لازم را تامین کنند. تا در اختیار بیماران قرار گیرد، هدف و نیت ما این است که بیماران از نظر تهیه دارو دچار مشکل نشوند. بشیر خالقی با اشاره به اینکه مساله تامین دارو و تجهیزات پزشکی از اولویتهای کشور است. از تخصیص بودجه سه و نیم میلیاردی برای رفع نیازهای این بخش خبر داد و افزود: اگر تفاوتی در نیاز به دارو وجود دارد، این تفاوت برای هر مریض از طریق بیمه پرداخت میشود. 95 درصد داروها تولید داخل است و پنج درصد، داروی وارداتی است که این مساله برای دیگر کشورها نیز صادق است و هیچ کشوری صد درصد داروهای خود را تولید نمیکند. بخشی از داروی بیماریهای مزمن توسط شرکتهای داخلی و بخشی توسط شرکتهای خارجی ساخته میشود. ارز چهار هزار و 200 تومانی به ساخت این داروها اختصاص داده میشود. با این رویکرد به نظر نمیرسد که نوسانات ارزی تاثیر چندانی بر قیمت داروها داشته باشد، چون در هر صورت راه دسترسی بیمار به دارو باز است و مشکلی در این باره نداریم. در دنیا چند کشور هستند که مواد اولیه دارویی را تولید میکنند، چین و هندوستان از این کشورها هستند. به گفته این نماینده مجلس در ایران 95درصد داروها توسط شرکتهای داخلی ساخته میشود و 50 درصد مواد مورد نیاز برای سایر داروها از این دو کشور تهیه میشود. خالقی استفاده از ارز چهار هزار و 200 تومانی و کمک بیمه را دلیل بالا نرفتن قیمت دارو بیش از انتظار اعلام کرد و توضیح داد: به نظر میرسد این روند موجب شکلگیری مشکل برای بیماران نشود. همه نمایندگان کمیسیون بهداشت و درمان مجلس پیگیر این موضوع هستند و از دی96، چنین مسالهای را پیشبینی میکردیم. از نظر تهیه و تولید دارو با نوسانات و مشکلات متعدد مواجه هستیم و البته با در نظر گرفتن پیشبینیها امیدواریم که همه حل شوند.
تحریمها روی داروهای تالاسمی تاثیر ندارد
تولید و واردات دارو برای بیماران خاص تا به امروز مشکلات متعدد داشته است. بیماران صرع چند ماه گذشته با مشکل دسترسی به دارو مواجه بودند و امروز بیماران تالاسمی داروخانهای که داروی مورد نیاز آنها را داشته باشد، پیدا نمیکنند. به گفته رئیس هیات مدیره انجمن تالاسمی ایران 22 هزار بیمار تالاسمی داریم که 18 هزار نفر از آنها بیمار ماژور و وابسته به تزریق خون هستند و باقی نیازمند دارو و درمانهای خاص خود هستند. این در حالی است که سازمان غذا و دارو بهدلیل کاهش میزان فروش داروی دسفرال خارجی در داروخانهها، میزان سهمیه داروی دسفرال خارجی را از چهار میلیون ریال به 5/2 میلیون ریال کاهش داده است. میثم رمضانی به خبرنگار «آرمان» می گوید: تحریمها هنوز روی داروهای تالاسمی تاثیری نگذاشته است و قیمت داروی تالاسمی ثابت است و با مشکلات مالی در مراکز مواجه نیستیم. با این وجود، مشکل دسترسی به دارو برای بیماران تالاسمی وجود دارد، چراکه این نقدینگی داروخانهها است که موجب سختی دسترسی دارو به بیماران میشود. داروخانههای بدهکار در فهرست سیاه مراکز پخش قرار میگیرند و دسترسی بیمار به دارو دشوار میشود. این سیکل چندین سال است، به صورت زنجیره بدهی داروخانهها و مراکز دولتی به شرکتهای توزیع کننده دارو، بدهی شرکتهای توزیع کننده به شرکتهای تولید دارو در حال تکرار است و این چرخه همچنان ادامه دارد. ما در جایگاهی نیستیم که راه حل ارائه دهیم، باید سازمان بهداشت و درمان پاسخی ارائه دهد وگرنه شرایط هر روز بدتر میشود.
ارز به بیمه تخصیص داده میشود
در ادامه نماینده مجلس نخستین قدم در حل مشکلات بیماران تالاسمی را پیشگیری بیماری عنوان میکند و میگوید: این بیماری قبل از ازدواج قابل پیشگیری است، از چند سال پیش در برنامههای وزارت بهداشت موجود است که از ازدواج چنین افرادی جلوگیری شود. در بدن افراد مبتلا به تالاسمی که داروی انعقاد خون دریافت میکنند، آهن بسیاری رسوب میشود و اینجاست که مشکلات بعدی آغاز میشود و دارو مورد نیاز این افراد برای دفع آهن اضافی است که بهدنبال تزریق خون ایجاد شده است. قبول داریم که میان پرداختی که داروخانهها انجام داده و دارو تحویل دادهاند، ماهها فاصله برای پرداخت بیمه است. البته همواره تذکر میدهیم و اعتبارهای خاصی هم پیشبینی میشود. سال گذشته در مجلس، هشت میلیارد تومان پرداخت شد. یک ماه قبل هم جلسهای با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور برگزار و قرار شد که بودجه ای در اختیار بیمه سلامت قرار گیرد تا بدهی بیماران را پرداخت کنند و حداقل قسمتی از بار مشکلات بیماران کم شود. خالقی با بیان اینکه ارز چهار هزار و 200 تومانی از صندوق توسعه ملی پرداخت میشود و این ارز در صندوق موجود است، درباره وضعیت تحویل دارو به بیماران تالاسمی توضیح میدهد: داروخانه دولتی و خصوصی که از سوی حلال احمر تعیین شدهاند تفاوتی ندارند، قیمت این داروها در بازار آزاد خیلی زیاد است تا جایی که آمپولی با هزینه چهار یا پنج میلیون داریم، عملا بیماران نمیتوانند با این قیمتها دارو تامین کنند و لازم است که بیمهها در این زمینه ارز چهار هزار و 200 تومانی در اختیار بیماران قرار دهند، اما اینچنین عمل نمیشود. ارز به بیمه تخصیص داده میشود تا از هر گونه سوءاستفاده در بازار آزاد و شکلگیری انواع رانتها جلوگیری شود.
بیمهها به شرکتهای پخش کمک کنند
در ادامه عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس این نکته را یادآور شد که در کمیسیون بهداشت از دی96، پیگیر این موضوع بودند. به گفته خالقی علاوهبر کمیسیون بهداشت و درمان، فراکسیون غذا و دارو که هر دو هفته یا هر هفته درباره مطالبات انجمنها و شرکتهای توزیع دارو مباحثاتی دارد و خود نمایندگان هم پیگیر هستند. عدهای به کارخانههای تولید دارو بدهکار هستند و همه سعی ما این است که مشکلی برای بیماران و تولید کنندگان دارو ایجاد نشود و از طریق بیمه سلامت که از بودجه عمومی استفاده میکند، برای رفع نیازهایشان اعتباری تخصیص داده شود. او با بیان اینکه بیمهها باید به شرکتهای پخش که غیرمستقیم دارو را از کارخانه ها به داروخانه میفرستند، کمک کند، توضیح میدهد: شرکتهای توزیع با تولید کنندگان در ارتباطند. شرکتهای پخش بدهکارند از طریق فراکسیون غذا و دارو مجلس، تعدادی از نمایندگان عضو کمیسیون بهداشت مجلس و تعدادی از نمایندگان سایر کمیسیونها پیگیر هستیم تا برای شرکتهای توزیع دارو هم مشکلی پیش نیاید. این نماینده مجلس در توضیح برنامه ششم برای جلوگیری از هر نوع رفتار سلیقهای از طرف پزشکان میگوید: شرکتهای توزیع دارو و داروخانهها بدهی انباشته دارند، اما وقتی راهنمای بالینی از طریق انجمنهای پزشکی وارد عمل شود، هر پزشکی جرات نمیکند که خارج از دستور و به صورت سلیقهای عکس یا کارهای دیگر را تجویز کند که هر کدام خرج سنگینی برای بیمار دارد؛ این یکی از برنامههای قانون برنامه ششم است. دیگری ایجاد پرونده الکترونیک برای تمام اقشار جامعه است که اگر این طرح اجرا شود به نظر میرسد در تمامی هزینهها از اسراف پیشگیری میشود و دارو در اختیار فردی که به آن نیاز دارد قرار میگیرد. او میافزاید: در طرح تحول سلامت در سال 93 تعداد کثیری نزدیک 10 میلیون نفر از افراد از روستاها و حاشیه شهرها را به صورت رایگان بیمه کردند بدون اینکه اعتباری برای این کار پیشبینی شود، همه تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفتند. مشخص بود که چنین روندی نمیتوانست ادامه پیدا کند. وزارت بهداشت و درمان که یکی از منابع اعتبار آنها سازمان برنامه و بودجه است، باید بودجه لازم را در اختیار حوزه سلامت یعنی شرکتهای پخش و شرکت تولید کننده دارویی قرار دهد. تولید کنندگان دارو و کارخانه ها مستقیما با داروخانهها در ارتباط نیستند، بیمه به آنها بدهکار است و باید در قانون برنامه ششم برنامهریزی شود و بدهی اینها که ماهها انباشه شده پرداخت شود.
مراکز دولتی ناتوان در پراخت هزینهها
رئیس انجمن تالاسمی با بیان اینکه بیماران تالاسمی کمبودی از نظر وجود دارو در کشور ندارند، میگوید: مواد اولیه تا جایی که نیاز بود بخشی توسط ایران تولید میشود و بخشی که مورد نیاز بود از طریق واردات به کشور وارد شده است تا جایی که در جریان هستم مشکلی نیست و خریدها انجام گرفته و ارز تخصیص داده شده است. قیمت داروی تالاسمی در مراکز دولتی و خصوصی تفاوتی نمیکند، قیمت دارو در بیمهها بیان شده است، چون مراکز خصوصی میتوانند این مبلغ را پرداخت کنند، میتوانند این داروها را داشته باشند. ما در کشور 300 مرکز پخش داروهای تالاسمی داریم که تعداد انگشت شماری از آنها در تهران هستند و تعداد اندکی در برخی استانها هستند، این نشان دهنده دشواری دسترسی بیماران تالاسمی به دارو خواهد بود. رمضانی دراین باره میافزاید: دانشگاه علوم پزشکی برای مراکزی که به تعداد کم مراجعه کننده دارد میتواند دارو تهیه کند، اما بخشها و استانهایی که تعداد زیادی بیماران تالاسمی و بیماریهای سخت درمان دارند با مشکلات زیادی مواجه هستند، چرا که هزینه داروهای بیماریهای سخت درمان از داروهای بیماران تالاسمی هم بیشتر است.