جای قانون در نگهداری از حیوانات خالی است

دیدارنیوز ـ چند سالی است که با رواج بی‌سابقه پدیده حیوان گردی مواجه هستیم، پدیده‌ای که از نظر برخی از افراد یک آسیب اجتماعی است و از نظر برخی دیگر می‌تواند به تعالی اجتماعی یا فردی افراد کمک کند. گفتنی است یکی از مواردی که می‌تواند در بحث پدیده حیوان گردی یا نگهداری از حیوان مطرح شود، قضیه حیوان آزاری است، چرا که در برخی از موارد شاهد حیوان آزاری از سوی افرادی هستیم که اقدام به نگهداری این حیوانات می‌کنند که به عنوان مثال می‌توان به نگهداری پرنده، کرکس، کروکدیل یا شیر اشاره کرد. به‌طور کلی باید در نظر داشت که برخی از حیوانات حتی اگر دست آموز نیز شوند، باز هم صرفا متعلق به طبیعت هستند. بنابراین نمی‌توان با خودخواهی و صرفا برای ارضای نیازهای خود اقدام به نگهداری این قبیل حیوانات کرد. بدیهی است اهلی کردن حیوانات خود مصداق بارز نادیده گرفتن حقوق حیوانات است.

آنچه مسلم است، امروزه بنا به دلايل مختلف شاهد رواج معايب يا آسيب هاي اجتماعي و فردي حيوان گردي در خيابان ها هستيم. يكي از مهم ترين معايب حيوان گردي در خيابان  ها را مي توان در رعايت نكردن اصول بهداشتي و همچنين آلوده‌كردن محيط شهري عنوان كرد، چرا كه در بسياري از موارد شاهد اين موضوع هستيم كه صاحبان حيوانات هيچ گاه فضولات حيوانات خود را از خيابان‌ها و پارك ها جمع نمي‌كنند كه اين خود مي  تواند باعث بروز بيماري هاي متعدد در افراد جامعه شود. اين در حالي است كه در كشورهاي خارجي به جمع كردن فضولات حيوانات توجه دارند. همچنين ميزان بارندگي در كشورهاي اروپايي به مراتب بيشتر از ايران است كه به راحتي مي‌تواند آثار باقي مانده از فضولات حيوانات را از بين ببرد، اما در ايران به دليل اقليم خشك شاهد كاهش سطح بارندگي هستيم كه اين مهم در كنار بي توجه بودن به جمع‌آوري فضولات حيوانات مي  تواند بر بهداشت و سلامت افراد تاثير بگذارد.

جاي‌خالي قوانين براي نگهداري از حيوانات

جاي خالي قانون براي نگهداري و مراقبت ازحيوانات در خيابان  را مي‌توان در زمره ديگر معايب پيش روي پديده حيوان گردي دانست، چرا كه در كشورهاي ديگر براي اين مهم قوانين خاصي وضع شده است، از اين رو مي‌توان انتظار داشت كه با وضع قوانين مربوط به اين حوزه هم مانع از بروز حيوان آزاري باشيم و هم اينكه مشكلات موجود نيز تا حد زيادي برطرف شود. افزايش بيماري هاي مشترك ميان انسان و حيوان را مي‌توان يكي ديگر از معايب افزايش پديده حيوان گردي يا نگهداري از حيوان دانست، به‌طور كلي امروزه بيماري حيوانات ديگر متوجه صاحبان آن نمي‌شود، چرا كه به دليل حضور پر رنگ حيوانات در سطح شهر مي توان انتظار داشت كه بيماري هاي مشترك ميان انسان و حيوان نيز افزايش يابد.

بررسي مزاياي نگهداري حيوانات

بديهي است بسياري از روانشناسان بر اين باور هستند كه نگهداري از حيوانات مي تواند آثار مثبتي بر زندگي فردي يا اجتماعي افراد بر جاي بگذارد. به‌طور كلي وجود دلبستگي زياد ميان انسان و حيوان مي‌تواند هم آثار مثبتي را به همراه داشته باشد و هم اينكه مي‌تواند تبعات براي انسان به‌دنبال داشته باشد. به عنوان مثال فردي كه وابستگي به حيوان پيدا مي كند، در روابط اجتماعي او نيز تاثير بسزايي خواهد داشت، اما در مقابل به هنگام مرگ حيوان نيز فرد با مشكلات شديد روحي و رواني همراه مي شود كه اين مورد نيز مي تواند در برخي از موارد در زمره معايب نگهداري از حيوان قرار بگيرد. به طور كلي مي‌توان اذعان کرد كه نگهداري از حيوان مي تواند منجر به افزايش تعاملات اجتماعي در فرد و در نهايت به افزايش سلامت روان فرد نيز منجر شود، چرا كه امروزه بسياري از افراد بنا به دلايلي در انزوا زندگي مي كنند و تعاملات اجتماعي به‌طور ناخودآگاه در حال كاهش است. از اين‌رو مي توان با نگهداري و يا تعامل با حيوان تا حد زيادي مانع از كم رنگ شدن هر چه بيشتر روابط اجتماعي شد. كاهش ميزان استرس يا ترس را مي توان يكي ديگر از مزاياي نگهداري حيوان برشمرد، چرا كه طبق تحقيقات به عمل آمده بسياري از افرادي كه اقدام به نگهداري از حيوانات مي كنند، به راحتي مي توانند بر ترس و يا استرس خود نيز غلبه كنند. از اين رو در برخي از موارد روانشناسان براي بهبود وضعيت مراجعه كننده خود نگهداري از حيوان را توصيه مي كنند. كاهش ميزان ابتلا به سرطان، چاقي يا انواع سكته ها را مي توان از ديگر مزاياي نگهداري از حيوان دانست، چرا كه بر اساس مطالعات صورت گرفته پشتيباني اجتماعي كه فرد از حيوان دريافت مي كند، به راحتي مي تواند با بسياري از مشكلات يا بيماري ها كنار بيايد. درمان برخي از بيماري هاي رواني را مي‌توان از ديگر مزاياي نگهداري حيوانات دانست كه البته به اين روش‌هاي نوين درماني پت درماني گفته مي شود، طبق اظهار نظر روانشناسان امروزه مي توان با استفاده از حيوان از ابتلا به آلزايمر، اختلالات رواني يا افسردگي جلوگيري كرد يا اينكه اقدام به درمان اين بيماري ها کرد. از سوي ديگر بايد خاطرنشان كرد كه محققان پس از انجام بررسي هاي متعدد به اين نتيجه دست يافته‌اند كه كودكاني كه داراي حيوان خانگي هستند از عزت نفس بالاتري نسبت به ديگر كودكان برخوردار هستند. همچنين حس مشاركت تعاون همدلي و مهرباني بيشتري نسبت به همسالان خود دارند و در كارهاي گروهي نيز موفق‌تر از ديگران هستند.

بررسي ديدگاه اسلام درباره نگهداري از حيوان

بر اساس آيات و روايات موجود مي توان به اين مهم دست يافت كه هيچ ديني به اندازه اسلام به حفظ محیط زیست، منابع طبیعی و موجودات عالم وپرهیز از اذیت و آزار حیوانات توصیه نکرده است، اما اين توصيه تا زماني است كه سلامت حيوان به مخاطره نيفتاده باشد يا اينكه آثار منفي بر زندگي انسان برجاي نگذارد. همچنین نگهداري از حيوانات خاص و گران قيمت را مي توان يكي از مظاهر انحرافي پديده نگهداري از حيوان دانست، چرا كه امروزه شاهد نگهداري و خيابان گردي برخي از افراد با حيوانات خاص هستيم. حيواناتي كه حتي در صورت دست آموز كردن آنها باز هم نمي‌توان آنها را در شهر نگهداري كرد كه البته اين كار مي تواند نسل اين حيوانات را به مخاطره بيندازد، به طور كلي در اكثر موارد افرادي كه اقدام به نگهداري اين حيوانات مي كنند، از حقارت هاي اجتماعي بسياري رنج مي برند يا مي خواهند در كنار اين حيوانات به راحتي ديده شوند يا اينكه مي خواهند طبقه اجتماعي خود را به ديگران گوشزد كنند، اما به طور كلي بايد اذعان کرد كه اين مدل از نگهداري حيوانات سرتاسر ايراد دارد و حتي مي تواند مهر تاييدي بر وجود اختلالات رواني فرد نيز داشته باشد. در پايان بايد خاطر نشان كرد بسياري از افرادي كه اقدام به نگهداري از حيوانات مي كنند از يك خلأ عاطفي رنج مي برند و بيشتر به دليل ترس از جدايي يا طرد شدن به نگهداري از حيوان روي مي آورند، اما به‌طور كلي نمي توان نگهداري از حيوانات را به‌طور كامل و يك جانبه رد كرد، چرا كه بسياري از افراد با نگهداري از حيوانات توانسته‌اند اقدام به فرهنگ‌سازي يا آموزش نحوه برخورد با حيوانات و همچنين تا حد زيادي مانع از حيوان آزاري نيز شوند كه نمي توان به راحتي اين جنبه هاي مثبت را ناديده گرفت. اين در حالي است كه در اين پديده مانند ساير پديده هاي ديگر اجتماعي شاهد افراط و تفريط هستيم كه البته مي توان با فرهنگسازي تا حد زيادي مانع از بروز اين مهم نيز شد.

منبع: آرمان/۵ آبان ۹۷