۸ هزار آرزوی خوبان

دیدارنیوز: همزمان با هشدار یک نماینده در خصوص «تالی فاسد» پیشنهاد‌های غیربودجه‌ای نمایندگان معاون سازمان برنامه و بودجه گفت: «نمی‌توان هر ایده و آرزویی را در بودجه آورد!»

۸ هزار؛ این عددی است که معاون پارلمانی ابراهیم رییسی اخیرا به عنوان تعداد تقریبی پیشنهاد‌های نمایندگان مجلس جهت الحاق به لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ اعلام کرده و البته در عین حال گفته که این ۸ هزار پیشنهاد تنها بخشی از تغییراتی است که «مجلس انقلابی» می‌خواهد در لایحه «دولت انقلابی» اعمال کند؛ چه آنکه نمایندگان عمدتا اصولگرای مجلس یازدهم همچنین «بند‌های الحاقی متعددی» را نیز در جریان بررسی و تصویب لایحه بودجه ۱۴۰۱ در کمیسیون تلفیق به متن این لایحه اضافه کرده است.

سیدمحمد حسینی که اخیرا از طریق حساب کاربری خود در توییتر از این «انقلاب» نمایندگان مجلس در لایحه بودجه دولت پرده برداشته، همچنین با اشاره به «افزایش چشمگیر تسهیلات تکلیفی بانک‌ها» به عنوان یکی دیگر از اقدامات نمایندگان در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ نام برده که به باور او، درمجموع، کار بررسی بودجه را «حساس» کرده است؛ «حساسیتی» که البته اگر نمایندگان در جریان بررسی مهم‌ترین سند مالی سالانه مملکت، به‌واقع به خرج داده و در کارشان لحاظ می‌کردند، بعید بود تا این میزان بر حجم لایحه بودجه بیفزایند و بیراه نیست اگر بگوییم آنچه در این گیر و دار، رنگ و بویی از دقت و حساسیت دارد، شاید تنها در گفتار و کردار معاون پارلمانی ابراهیم رییسی نمود یافته است. حساسیتی که سیدمحمد حسینی، مشخصا برای نگارش این چند گزاره توییتری درباره رفتار عجیب نمایندگان مجلس به کار گرفته و جالب آنکه در حالی با چشمانی گشاد نظاره‌گر این گشاده‌دستی نمایندگان در ارایه پیشنهاد و افزودن تعداد بند‌های الحاقی و میزانِ تسهیلات تکلیفی بانکی هستیم که آن‌طور که در جریان نشست علنی دیروز مجلس شاهد بودیم، نمایندگان نه‌تن‌ها توجهی به این انتقاد یا به بیان دقیق‌تر گلایه سربسته و غیرمستقیم معاون پارلمانی رییسی نداشتند و در نهایت حتی وقتی بعضی چهره‌های اقتصادی مجلس و البته معاون سازمان برنامه و بودجه، مستقیم و غیرمستقیم گلایه کرده و از این بساطی که نمایندگان با انبوه پیشنهاد‌ها و بند‌های الحاقی‌شان به لایحه دولت به راه انداختند، انتقاد کردند، نه‌تن‌ها صحن مجلس با تصویب بعضی از همین پیشنهادها، در عمل نشان داد که گوشش بدهکار این حرف‌ها نیست، بلکه علاوه بر آن، دولت و معاون پارلمانی رییس دولت را به باد انتقاد گرفتند که اساسا چرا به این موضوع اشاره کرده و گفتند که چنین حقی را حتی برای دولت مطلوب و مورد حمایت‌شان هم قائل نیستند.

موضعی که به خصوص در سخنان یکی از نمایندگان قم نمود یافت؛ آنجا که احمد امیرآبادی‌فراهانی که به عنوان یکی از نمایندگان نزدیک به رییس مجلس، ازجمله چهره‌های شاخص مجلس یازدهم نیز هست، با استناد به آیین‌نامه داخلی مجلس، ارایه پیشنهاد در جریان بررسی لایحه بودجه را «حق نمایندگان» خواند و گفت: «نمایندگان باید پیشنهاد بدهند و دولت صرفا می‌تواند موافقت یا مخالفت کند. آنگاه نمایندگان رای می‌دهند و در صورت رای موافق مجلس، آن پیشنهاد به قانون تبدیل می‌شود.»

این نماینده اصولگرای مجلس یازدهم - که ازجمله فعال‌ترین چهره‌های پارلمانی در ستاد انتخاباتی ابراهیم رییسی نیز بود و از آنجا که پیش از اعلام رسمی همکاری‌اش با ستاد انتخاباتی رییسی، به نیابت از مجلس در هیات اجرایی برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم عضویت داشت، ناگزیر به کناره‌گیری از این هیات شد تا با فراغ‌بال به کار تشکیلاتی در جلب آرای بیشتر برای ابراهیم رییسی مشغول شود - همچنین در واکنشی غیرمستقیم به توییت معاون پارلمانی رییسی گفت: «دولت نسبت به اینکه چند تعداد پیشنهاد داده شود، حق اعتراض ندارد!»

یک پیشنهاد آبکی!
اما در حالی که سیدمحمد حسینی در همان توییت با ابراز امیدواری نسبت به آنکه خروجی و مصوبه نهایی مجلس در لایحه بودجه دولت، به «سود مردم» باشد، تاکید کرده بود که «‎رهبر انقلاب هشدار دادند که ‎مجلس تکلیف ما لایطاق نکند»، یکی از نمایندگان مجلس در جریان نشست علنی دیروز پیشنهادی را مطرح کرد که به قدری دور از مباحث بودجه‌ای و نامربوط به لایحه دولت بود که حتی صدای برخی از دیگر نمایندگان را نیز درآورد.

زمانی که یکی از نمایندگان اصولگرای شیراز پیشنهادی را مبنی بر الحاق یک جزء به بند «ج» تبصره ۸ ماده‌واحده لایحه بودجه مطرح کرد که بنا بر آن، «به شرکت‌های آب و فاضلاب استانی اجازه داده می‌شد تا در مقابل دریافت آب تصفیه شده از دریا‌ها از سرمایه‌گذاران، معادل ارزشی آن را در همان استان، آب به سرمایه‌گذار، پساب فاضلاب‌ها یا آب خام یا آب شرب برای فروش به واحد‌های صنعتی یا متولیان فضای سبز یا تولیدکنندگان چوب تحویل دهند.» این البته تنها پیشنهاد دیروز جعفر قادری نبود و او در عین حال از پیشنهادی جز این نیز رونمایی کرد که نه‌تن‌ها با انتقاد معاون سازمان برنامه و بودجه به دلیل محتوای غیربودجه‌ای و نامربوطش نیز مواجه شد، بلکه علاوه بر سیدحمید پورمحمدی که در این رابطه در صحن علنی مجلس اظهارنظر کرد، انتقاد الیاس نادران ازجمله چهره‌های اقتصادی مجلس یازدهم را نیز برانگیخت.

هشدار نادران: تالی فاسد دارد
بر این اساس پس از آنکه نماینده اصولگرای شیراز از پیشنهاد خود در خصوص احداث شهرک‌های صنعتی در صورت صدور مجوز‌های زیست محیطی در حریم شهر‌ها و خارج کردن این پروژه‌های ساخت و ساز شهرک صنعتی از شمول قوانین مربوط به پرداخت عوارض در صورت تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی رونمایی کرد، نادران ناگزیر به بیان تذکری در صحن علنی پارلمان شد و با بیان اینکه «مجلس در حال تدوین بودجه سال ۱۴۰۱ است»، تصریح کرد: «بودجه، بحث عدد و رقم است و در لوایح بودجه، منابع و مصارف کشور مشخص می‌شود.»

این نماینده مجلس که معتقد است «تغییر قوانین دایمی و قانون برنامه، در جریان بررسی لایحه بودجه، تالی فاسد دارد»، خواستار دقت بیشتر نمایندگان و به‌خصوص رییس و هیات رییسه مجلس به تصمیماتی شد که در صحن مجلس اتخاذ می‌شود و با اشاره به محتوای پیشنهاد نماینده اصولگرای شیراز گفت: «مجوز ساخت شهرک‌های صنعتی مربوط به کدام دستگاه است؟ چرا در لایحه بودجه برای آن تعیین تکلیف می‌کنیم؟ برای عوارض چه دستگاهی تصمیم‌گیری می‌شود که ما برای آن در حال قانونگذاری هستیم؟» او که تاکید کرد «با این تصمیمات، اقتصاد ملی، بخش خصوصی، دولتی و عمومی غیر دولتی را تحت تاثیر قرار می‌دهیم»، به یکی دیگر از موارد مشابه در این همین بحث اشاره کرد و با بیان اینکه «مجلس در جریان بررسی بودجه، به قانون مالیات بر ارزش افزوده که اخیرا عملیاتی شده، تبصره زد و سران قوا نیز در شورای هماهنگی به این قانون تبصره‌ای دیگر زده است»، این رویه را دارای اشکالاتی مبنایی توصیف کرد و گفت: «بی‌اعتبار کردن قوانین دایمی کشور به مصلحت نیست.» این در حالی بود که در ادامه علی نیکزاد که به عنوان نایب‌رییس نخست مجلس، ریاست جلسه را برعهده داشت، ضمن تاکید بر اینکه بنا بر قانون امکان نادیده گرفتن پیشنهاد‌های نمایندگان وجود ندارد، تذکر نادران را وارد دانست و خطاب به او گفت: «فرمایشات شما مبنی بر اینکه نباید در قالب بودجه قانونگذاری دایمی کرد، حرف درستی است!»

بودجه آرزو‌ها
همچنین معاون سازمان برنامه و بودجه که در بخشی دیگر از نشست علنی دیروز مجلس، در مخالفت با پیشنهاد دیگر نماینده اصولگرای شیراز، به نمایندگی از دولت اظهارنظر می‌کرد، با تاکید بر اینکه بند «ج» تبصره ۸، بحثی هزینه‌ای است و لایحه بودجه، سند دخل یا خرج سالانه مملکت، گفت: «نمی‌توان هر فکر، ایده و آرزویی را در بودجه بیاوریم؛ چراکه دیوان محاسبات گزارش تفریغ بودجه مصوب را تدوین کرده و می‌گوید هیچ یک از احکام محقق نشده است. حال آنکه باید به این نکته دقت کرد که علت عدم تحقق مصوبات این نیست که دولت از اجرای‌شان سرباز زده یا کوتاهی کرده است؛ بلکه علت، درج موضوعاتی است که ارتباطی به بودجه ندارند!»

صحن هشدارناپذیر مجلس!
آنچه، اما در این غائله چنان عجیب بود که بیراه نیست اگر از آن به «فاجعه» تعبیر کنیم، واکنش صحن علنی و نمایندگان حاضر در صحن به این گفتگو‌ها بود. بر این اساس در حالی که انتظار می‌رفت نمایندگان حتی اگر به واسطه همسویی مجلس با دولت و مخالفت صریح معاون سازمان برنامه و بودجه به عنوان نماینده دولت با پیشنهاد نماینده اصولگرای شیراز، با این پیشنهاد مخالفت نکنند، دست‌کم به‌خاطر ورود نمایندگانی همچون نادران و هشدار صریح این چهره اصولگرای آشنا به اقتصاد و بودجه‌ریزی در مجلس درخصوص تالی فاسد این دست مصوبات، منجر به مخالفت اکثریت نمایندگان به این پیشنهاد الحاقی شود، در نهایت چنین نشد و مجلس پیشنهادی را تصویب کرد که پورمحمدی آن را نامربوط به مباحث بودجه‌ای و نادران نیز آن را دارای تالی فاسد توصیف کرد.

هزار وعده خوبان یکی وفا نکند
اما این آخرین فصل از ماجرای پربحث این روز‌های مجلس در خصوص طرح پیشنهاد‌های نامربوط و غیربودجه برخی نمایندگان مجلس یازدهم در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ کل‌کشور نبود و اگرچه پیشنهاد‌هایی از این دست به مراتب بیش از همین یک مورد بود و از قضا در اغلب موارد نیز با رای موافق و همراهی اکثریت نمایندگان حاضر در صحن روبه‌رو شد، نمایندگان مصوبه‌ای را نیز با رای موافق از تصویب صحن گذراندند که به موجب آن، «پیشنهاد‌های غیربودجه‌ای از چرخه بررسی در صحن علنی حذف خواهد شد.»

بدین‌ترتیب پس از آنکه علیرضا سلیمی در اخطار قانون اساسی با استناد به اصل ۵۲ قانون اساسی تاکید کرد که «به موجب این اصل قانون اساسی، پیشنهاد‌هایی که ماهیت بودجه‌ای ندارند، به هیچ عنوان در زمان بررسی لایحه بودجه در صحن قابل‌طرح نیست» و ادامه داد: «حتی مواردی که از کمیسیون تلفیق آمده و ماهیت بودجه‌ای ندارند، بر اساس ماده ۱۸۲ آیین‌نامه داخلی و اصل ۵۲ قانون اساسی، نباید مطرح شوند.» اخطاری که رییس جلسه دیروز مجلس در واکنش، آن را به رای گذاشت و تاکید کرد که در صورت موافقت صحن، از این پس «هر پیشنهاد دیگری که در آن عدد و رقم نباشد، غیرقابل طرح بوده و حذف می‌شوند» و ۲۲۸ نماینده حاضر در صحن نیز با ۱۳۸ رای موافق، ۶۲ رای مخالف و ۸ رای ممتنع با آن موافقت کردند تا دست‌کم در ادامه مسیر، تنها آن پیشنهاد‌هایی از ۸ هزار پیشنهاد ارایه شده نمایندگان قابل طرح باشد که مبتنی بر اعداد و ارقام و دارای ماهیت بودجه‌ای باشند که شاعر می‌فرماید: «هزار وعده خوبان یکی وفا نکند!»