میزان آزادسازی گازهای گلخانهای، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، میزان استفاده از انرژی و سیاستهای آب و هوایی چهار شاخصه مهم حفاظت از آب و هواست که کشورها باید بر اساس آن فعالیتهای تعریف شدهای را انجام دهند.
دیدارنیوزـ سرویس سبک زندگی: یکی از دستاوردهای مهم کنفرانس اقلیمی پاریس تعریف شاخص حفاظت از آب و هوا است و بر اساس معیارهای تعریف شده که پیشتر به آن اشاره شد که کشورهای متعهد بر اساس همین معیارها ارزیابی و رتبهبندی میشوند.
در آغاز سال ۲۰۲۲ این ارزیابیها انجام شد و جالب است بدانید که هیچ کشوری نتوانسته مقامهای اول تا سوم را به دست بیاورد و کشورها از چهارم رتبه بندی شدند. بر این اساس دانمارک، سوئد و نروژ رتبههای برتر را به دست آوردند و ایران هم در قسمت انتهایی جدول منتشر شده قرار گرفته؛ روی پله ۶۲.
مسئولان کنفرانس اقلیمی پاریس برای معیارهای تعیین شده درصد هم انتخاب کردند، برای آزادسازی گازهای گلخانهای ۴۰ درصد، برای هر کدام از گزینههای انرژیهای تجدیدپذیر، استفاده از انرژی و سیاستهای آب و هوایی نیز ۲۰ درصد تعیین کرده که در گزارش پیش رو سهم هر کشور را از این درصدها بیان و مشخص میشود که چرا در میان ۶۴ کشور ایران در آخرین رتبههای این جدول قرار دارد.
بیشتر بخوانید: سامانه نظارتی راه اندازی شد، هوا پاک نشد!
دانمارک که رتبه چهارم این رده بندی را به دست آورده توانسته از ۴۰ درصد تعیین شده برای کنترل آزاد سازی گازهای گلخانهای ۳۱ درصد، از ۲۰ درصد استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر حدود ۱۵ درصد، از ۲۰ درصد میزان استفاده از انرژی حدود ۱۳ درصد و حدود ۱۸ درصد از سیاستهای آب و هوایی که میزان سنجش آن هم همان ۲۰ درصد است را اجرایی کند و همه این امتیازها سبب شد که دانمارک گوی سبقت را از سایر رقبا برباید.
اما سوئد؛ هر چند این کشور در کنترل آزادسازی گازهای گلخانهای سهم ۳۴ درصدی یعنی دو درصد بیشتر از دانمارک دارد، اما در میزان استفاده از انرژیهای جدید سهم حدود ۱۱ درصدی دارد که همین مساله سبب جاماندن او از سکوی چهارم شد، اما در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر هم تقریبا همان حدود ۱۵ درصد را از آن خود کرده است و در سیاستهای آب و هوایی هم موفق شده ۱۶ درصد از آن را اجرایی کند و به مقام پنجم برسد.
نروژ سومین کشور بود که در لیست اعلام شده رتبه خوبی کسب کرده، رتبه ششم که دلیل آن هم اجرایی کردن حدود ۳۱ درصد از کنترل آزادسازی گازهای گلخانهای، حدود ۱۱ درصد استفاده از انرژی و ۱۴ درصد سیاستهای آب و هوایی بوده است، اما این کشور توانسته در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر تقریبا ۲۰ درصد استاندارد تعریف شده را اجرایی کند و در میان ۶۴ کشوری که در این فهرست ارزیابی شدند در این بخش توانسته مقام اول را کسب کند.
بیشتر بخوانید:حکم اعدام محیط بان کرمانشاهی؛ داستان پیچیدهای که هشتگ شد!
در میان کشورهای شرکت کننده در این ارزیابی، انگلستان (بریتانیا) در کنترل آزادسازی گازهای گلخانهای شرایط خیلی بهتری نسبت به کشورهای دیگر دارد و سهم آن از اجرایی سیاستهای این بخش حدود ۳۴ درصد است، اما همین کشور در بخش استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر سهم خیلی کمتری دارد و اجرای ۹ درصدی سیاستها سبب شده که این کشور در نهایت در جایگاه هفتم قرار بگیرد؛ اما در بخش استفاده از انرژی و سیاستهای آب و هوایی فاصله زیادی نسبت به رقبای خود ندارد و در هر دو بخش توانسته ۱۶ درصد برنامهها را اجرایی کند.
مراکش هم در کنترل آزادسازی گلخانهای شرایط تقریبا مساوی با سایر کشورها دارد و عدد ۳۱ درصد را در این بخش به خود اختصاص داده است هر چند این کشور هم در اجرای سیاستهای انرژیهای تجدیدپذیر خیلی موفق نبوده و حدود ۹ درصد سهم او از این بخش است، اما در میزان استفاده از انرژی و سیاستهای آب و هوایی شرایط بهتری دارد و به ترتیب ۱۶ و ۱۸ درصد رتبههایی بود که او از این بخشها به دست آورد.
شیلی که در رتبه نهم قرار دارد در بخش کنترل آزادسازی گازهای گلخانهای رتبهی بالاتر از مراکش دارد و سهم ۳۳ درصدی در اجرای این برنامه دارد و حتی در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر هم ۱۳ درصد موفق بوده، اما در میزان استفاده از انرژیهای جدید با اجرای حدود ۱۰ درصدی از سایر رقبا عقبتر است، اما در سیاستهای آب و هوایی اوضاع بهتری دارد و سهم او در این بخش حدود ۱۵ درصد است.
هند و مالت که در این رتبه بندی دهم و دوازدهم هستند در کنترل آزاد سازی گازهای گلخانهای در یک سطح قرار دارند یعنی هر دو در اجرای برنامههای این بخش حدود ۳۲ درصد موفق بودند و حتی در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر هم روی عدد ۱۱ درصد اجماع دارند، اما در میزان استفاده از انرژی هند حدود ۱۵ و مالت ۱۷ درصد موفق بودند، اما در بخش سیاستهای آب و هوایی تفاوت فاحشی با هم دارند تا جایی که هند در این بخش با امتیاز ۱۴ درصد و مالت ۷ درصد از این رقیب جدی خود جلوتر افتاد.
لیتوانی که در رتبه یازدهم قرار گرفته در سیاستهای آب و هوایی از هند و مالت موفقتر بوده و حدود ۱۷ درصد از ۲۰ درصد تعیین شده در این بخش را اجرایی کرده و در کنترل آزاد سازی گازهای گلخانهای حدود ۲۶ درصد، اما در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و انرژی رتبه یکسانی دارد و در هر دو بخش ۱۱ و ۱۲ درصد موفق بوده است.
ایران تنها در بخش سیاستهای آب و هوایی اوضاع بدی ندارد و نیمی از راه را رفته است چیزی حدود ۱۱ درصد از ۲۰ درصد، اما بدترین رتبه را در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر دارد چیزی حدود دو درصد، در استفاده از انرژی حدود هفت درصد و در کنترل آزاد سازی گازهای گلخانهای هم همان حدود هفت درصد موفق بوده است.
سازمان محیط زیست که متولی اصلی اجرای سیاستهای کلان است سالهاست که در همه بخشها تلاش میکند گامی در جهت بهتر اجرایی شدن این سیاستها بردارد، اما ارزیابیهای انجام شده و نتایج آن نشان میدهد در اجرای برنامهها موفق نبوده و امید است که مسئولان آن پاسخی برای مقام شصت و دومی داشته باشند، هر چند که عدم موفقیت به یک یا دو دوره مدیریتی اخیر برنمیگردد ریشه در گذشته دورتر و کم کاری همه مدیران دارد.