مسکو برنامه‌ای برای حمله به اوکراین ندارد

دیدارنیوز: در حالی که مذاکرات دیپلماتیک بین روسیه و غرب در جریان است، با این حال تنش‌ها بر سر حمله احتمالی روسیه به اوکراین ادامه دارد. روسیه هزاران نفر از نیروهایش را در مرز اوکراین مستقر کرده است و در مقابل هم ایالات متحده آمریکا با به آماده باش درآوردن سربازانش آن‌ها را آماده استقرار در اروپا می‌کند.

آیا جنگ بیش از گذشته احتمال رخ دادن دارد؟ برای بحث درباره آخرین تحولات این منطقه با «ولادیمیر چیژوف» نماینده دائم روسیه در اتحادیه اروپا گفتگو کرده ایم.

آقای سفیر بسیار متشکرم که با ماهستید. با سوال واضحی شروع می‌کنم: آیا روسیه آماده حمله به اوکراین است یا همه این‌ها یک بلوف است؟

«بحث آمادگی مطرح نیست. روسیه هیچ برنامه‌ای برای حمله به اوکراین یا هیچ کشور دیگری ندارد. این یک بلوفی است که نه در روسیه بلکه در کشور‌هایی ساخته شده است که اکنون این پیام هسیتریک را در سراسر اروپا و جهان منتشر می‌کنند.»

گفتید پیام هیستریک. اما این یک واقعیت است که روسیه اولین طرفی بود که تسلیحات و سیستم‌های تهاجمی را در نزدیکی مرز اوکراین مستقر کرد. اگر این به چالش کشیدن مستقیم حاکمیت یک کشور نیست، پس چیست؟

«تعجب خواهید کرد که ناتو چه مقدار سلاح تهاجمی در امتدار مرز‌های روسیه مستقر کرده است. بدون ذکر پایگاه‌های نظامی و غیره. من مایلم چند آمار هم به آن اضافه کنم برای مثال تعداد پرواز‌های هوایی در امتداد مرز‌های روسیه در منطقه دریای سیاه در سال گذشته ۶۰ درصد افزایش یافته است.»

شما تهدید شدید امنیت خودتان را از سوی ناتو شاهد بوده اید، اما شما هم این اقدامات را کرده اید، شما هزاران سرباز را در نزدیکی مرز اوکراین مستقر کردید. اکنون چه چیزی برای روسیه در خطر است؟

«امنیت ملی روسیه در خطر است. به همین دلیل است که روسیه ابتکاری را در قالب پیش نویس یک توافقنامه با ایالات متحده و کشور‌های عضو ناتو ارائه کرده است که در واقع تعدادی از تعهداتی را شامل می‌شود که در طول ۳۰ سال گذشته و از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی روی آن‌ها توافق شده بود، زمانی که ناتو وعده داده بود که به شرق گسترش نیابد. به قول وزیر خارجه وقت امریکا، «نه حتی یک اینج» به سمت شرق. از آن زمان ما با پنج موج گسترش ناتو به سمت شرق مواجه بوده ایم؛ بنابراین وقتی امروز برخی از مردم هیجان زده می‌شوند که روسیه در حال نزدیکتر شدن به ناتو است، باید گفت که این روسیه نیست که به ناتو نزدیک‌تر می‌شود، این ناتو است که به روسیه نزدیک شده است.»

اما روسیه همانطور که گفتنید خواسته‌هایش را مطرح کرده است از جمله پایان دادن به گسترش ناتو به سمت شرق و همچنین پایان دادن به جاه‌طلبی‌های اوکراین برای پیوستن به این ائتلاف. اما آیا اقدام شما تلاشی برای بازآفرینی حوزه‌های نفوذ قدیمی شوروی نیست؟ آیا این چیزی است که در حال انجامش هستید؟

«نه. در واقع آنچه در هفته‌ها و ماه‌های گذشته از غرب می‌شنویم چه ایالات متحده، چه ناتو و چه اتحادیه اروپا، تکرار این اصل است که همه کشور‌های مستقل حق دارند ترتیبات امنیتی خودشان را داشته باشند و اینکه در‌های ناتو به روی همه باز است. اما به نظر من آن‌ها همیشه بخش دوم فرمول را که در واقع در سال ۱۹۹۹ در استانبول مورد توافق قرار گرفت، حذف می‌کنند و من می‌توانم آنرا از منشور امنیت اروپا نقل کنم: «هر یک از کشور‌های شرکت‌کننده از حق برابر در زمینه امنیت برخوردار است. ما مجددا بر حق هر کشوری برای ازادی انتخاب و تغییر ترتیبات امنیتی اش از جمله در معاهدات اتحاد در حال تکامل، تاکید می‌کنیم.»، اما ناتو تکامل نیافته است. اما علاوه بر این می‌گوید «هر کشوری نیز حق بی طرفی دارد. هر یکی از کشور‌های شرکت کننده به حقوق سایرین در این زمینه احترام خواهد گذاشت و امنیت خود را به بهای امنیت سایر کشور‌ها تقویت نمی‌کند.»

منظورتان این است که جاه‌طلبی اوکراین برای الحاق به اتحاد ناتو یا جاه طلبی دموکراسی‌های پس از شوروی تهدیدی برای امنیت ملی شما، یعنی امنیت روسیه است؟

«هرگونه جاه‌طلبی، هرگونه برنامه‌ای برای پیوستن به هر اتحاد امنیتی باید با در نظرگرفتن منافع امنیت ملی سایر کشور‌ها و در این مورد کشور‌های همسایه باشد. سیاست در‌های باز ناتو به گونه‌ای تدوین شده است که گویی ناتو در خلاء وجود دارد، گویی هیچ کس دیگری در اطراف ناتو وجود ندارد.»

پس همه گزینه‌ها از جمله تشدید تنش نظامی از نظر شما روی میز است؟

«نه جنگ هسته‌ای» (با خنده)

خوب شد که گفتید. اما می‌دانید که هر گونه تنش نظامی و هر گونه تهاجم به اوکراین...

«ما به دیپلماسی اعتقاد داریم. من فقط می‌توانم امیدوار باشم که طرف‌های ما در اینجا در اروپا و آنسوی اقیانوس اطلس به همان اصل پایبند باشند که هر اختلافی می‌تواند و باید از راه‌های دیپلماتیک حل شود.»

هر گونه تشدید تنش نظامی بعنوان مثال پروژه خط لوله استریم دو را به خطر می‌اندازد. آیا این موضوع را بعنوان یک خطر واقعی می‌داتید؟ آیا روسیه می‌تواند اجازه چنین اتفاقی را بدهد؟

«می دانید موضوع فقط نورد استریم دونیست، بلکه وضعیت کلی امنیت اروپاست. سیستم امنیتی اروپا، همانطور که همه ما در سال ۱۹۷۵ در هلسینکی پیش بینی کردیم.

اما شما به من چیزی درباره خط لوله نورد استریم دو نگفتید. آیا نگران ضربه به این پروژه هستید؟

«من فکر می‌کنم که مصرف کنندگان اروپایی باید اولین کسانی باشند که نگران این موضوع باشند، زیرا آن‌ها باید بدون گاز نسبتا ارزان و فراوان روسیه زندگی کنند و باید وسایل دیگری برای گرم کردن خانه‌های خود بیابند. البته که زمستان هنوز تمام نشده است و البته فراهم کردن برق برای خانه‌هایشان.»

اما هزینه‌های هنگفتی شامل میلیارد‌ها یورو هم برای روسیه خواهد داشت

«خوب روسیه می‌تواند جایی برای فروش گازش پیدا کند.»