آخرین روز‌های سال ۹۴ بود که مقیمی معاون وقت سازمان نظام پزشکی از اجرای آزمایشی طرح نسخه‌های الکترونیکی خبر داد، این طرح بعد از پنج سال اجرا شد. اجرایی که حالا دردسرهای زیادی برای مردم ایجاد کرده است.
دیدارنیوزـ سرویس اجتماعی: هنوز یکسال نشده که نسخه‌های الکترونیکی که از ۵ سال پیش برای آن برنامه ریزی و طراحی شده بود جای دفترچه‌های بیمه و نسخه‌های کاغذی را گرفته است. اما اجرای این طرح حالا در سیبل نقد‌ها از سوی مردم و حتی مجریان این آن قرار گرفته است تا جاییکه مرکز پژوهشی بتا اعلام کرد، حدود ۸۰ درصد کاربران از این سامانه ناراضی هستند و این موضوع می‌تواند به نابودی یا تغییر شکل اجرای این تصمیم منجر شود؛ طرحی که صرفه جویی در هزینه‌ها و کاهش اشتباهات نسخه نویسی و نسخه خوانی از اهداف آن بود، اما ...
صحبت درباره مشکلات و معایب این طرح کم و بیش در رسانه‌ها از زبان مردم و مسوولان منتشر می‌شد تا اینکه حدود یک ماه پیش مدیر کل درمان غیر مستقیم سازمان تامین اجتماعی از اساس زیر میز می‌زند و مشکلات به وجود آمده را گردن قانون‌گذار می‌اندازد و می‌گوید: در اجباری کردن حذف کاغذ با متخصصان حوزه سلامت مشورت نکرده است به این معنا که برخی از خدمات نظام سلامت هنوز دارای کد نیستند، وقتی سیستمی دارای کد نیست، الکترونیکی کردن آن امکان پذیر نیست پس استفاده از کاغذ برای عموم و تجویز آن لازم است.
اعتراض شهرام غفاری به همین جا ختم نمی‌شود و با اشاره به برخی کاستی‌های طرح نسخه نویسی الکترونیک به این موضوع اشاره می‌کند که اگر به هر دلیلی سیستم نسخه نویسی دیجیتالی قطع شد پزشکان می‌توانند از سربرگ مطب استفاده کنند و کماکان این نسخه‌ها مورد تایید سازمان است.
بهرام عین الهی وزیر بهداشت درباره نحوه اجرایی شدن طرح الکترونیکی نسخ پزشکی در کشور، نظر دیگری دارد و برای اینکه هم طرف پزشکان باشد و هم بیماران، می‌گوید: اجرای این طرح در نقاط مختلف کشور متفاوت است، به طور کلی حدود ۹۳ درصد اجرایی شده و درصد کمی به دلیل زیرساخت‌ها باقی مانده است که بزودی برطرف خواهد شد.
البته عین الهی روی این موضوع هم تاکید دارد که تا اجرا شدن ۱۰۰درصدی طرح نسخه‌های الکترونیک در کشور راه بسیاری مانده که تلاش مسئولان اجرایی را برای ارتقای سیستم اجرایی و نظارتی می‌طلبد.
بیشتر بخوانید:سامانه نظارتی راه اندازی شد، هوا پاک نشد!
سرعت پایین اینترنت، یکپارچه نبودن نسخه نویسی الکترونیک در سیستم‌های بیمه‌ای، وجود کد‌های گوناگون دارو، نبود پهنای باند و تاخیر در پرداخت بیمه‌ها از جمله مشکلاتی است که بیماران در حین اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیکی با آن روبرو هستند. از سویی دیگر، در طرح نسخه نویسی الکترونیک، مشکلاتی مانند عدم دسترسی به سوابق بیماری مراجعه کنندگان، عدم امکان ثبت نسخ دارو‌های ترکیبی و نبود آموزش لازم به وضوح دیده می‌شود و این‌ها باید هرچه سریعتر حل شود.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران یکی دیگر از مسوولانی است که نسبت به اجرای این طرح نقد دارد و می گوید: فردی که دفترچه بیمه تامین اجتماعی دارد، عکسش بر روی دفترچه قرار دارد و می‌توان تشخیص داد که آن فرد، همان بیمه شده است. همچنین تاریخ اعتبار دفترچه مشخص است و این موضوع صحت و درستی اطلاعات بیمه شده را نشان می‌دهد، اما زمانی که پزشک بر روی یک کاغذ معمولی و سرنسخه، نسخه‌اش را نوشته و به داروخانه می‌فرستد، این اطلاعات روشن نیست.
ایرادهایی که او به این طرح دارد این است که اولا بیمار برای ما اصلا شناخته شده نیست و هیچ عکس و مشخصاتی وجود ندارد. فقط باید کارت ملی فرد را بررسی کرد.حال ممکن است بیماری کارت ملی به همراه نداشته باشد و فقط شماره ملی خود را به پزشک دهد یا ممکن است کد ملی اشتباهی را به پزشک اعلام کند.
دوما این موضوع داروخانه‌ها را گیج می‌کند، زیرا دیگر دفترچه‌ای وجود ندارد که بر روی آن تاریخ اعتبار دفترچه درج شده باشد و داروخانه مجبور است که در سامانه بیمه استحقاق سنجی کند. همین استحقاق سنجی بیمار از سامانه بیمه چند تهدید دارد؛ ممکن است برق نباشد، کامپیوترها قطع باشند، سامانه بیمه قطع شود، شماره بیمار درست نباشد و همین موضوعات طی چند روز اخیر منجر به ازدحام در داروخانه‌ها شده است.
بیشتر بخوانید: عین اللهی اغراق می‌کند، مجلس استیضاح
مرکز پژوهشی "بتا" هفته گذشت اعلام کرد که بیش از ۲۵ هزار توییت و ۲۰ هزار پست اینستاگرام درباره مشکلات مربوط به دارو و داروخانه‌ها منتشر شده است. بیش از ۹۰ درصد این محتوا دارای بار احساسی منفی از جمله خشم و اندوه است. خشم و اندوهی که در کنار مشکلات اقتصادی و گسترش کرونا اعصاب و روان ایرانیان را به بازی گرفته است. اما ریشه این مشکلات چیست؟ آیا فقط مسئله کمبود برخی اقلام دارویی است؟
مردم صحبت‌های دیگری هم دارند. جدای از کمبود سرم و برخی دارو‌های خاص، کاربران از برخی مشکلات دیگر هم سخن گفته‌اند و در این میان نام تأمین اجتماعی بیشتر از همه سازمان‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که علت این اعتراض‌ها هم به سامانه‌ای باز می‌گردد که مدتی است جایگزین دفترچه‌های کاغذی قدیمی شده است. موضوعی که در ابتدا بسیار خوب و در راستای کاهش زحمت بیمه‌شدگان طراحی شد، اما واقعیت داستان چیز دیگری است و بسیاری از کاربران از قطعی گاه و بی‌گاه این سامانه شاکی هستند.
"طرح جدید الکترونیکی کردن نسخه ها ذات درستی دارد" این جمله را مسعود ورمزیاری پزشک و پژوهشگر در گفت و گو با دیدار مطرح می کند و می گوید: ماجرای الکترونیکی کردن نسخه های پزشکی خوب و درست است یعنی اینکه ما داریم همراه با تکنولوژی و دنیای مدرن و عصر ارتباطات جلو می رویم و این باعث می شود سرگردانی های بیمار و خطاهای پزشکی کمتر شود، ارتباط ما بین پزشک و داروخانه تقویت و بیمار مسیر راحت تری را طی کند.
او با اشاره به اینکه ویژگی برتر این طرح این است که خطاهای پزشکی و انسانی پایین می آید، تاکید می کند: در این بین حتی خطاهای داروخانه پایین می آید و توصیه ها مبنی بر این است که این روش را ادامه دهیم، زیرا این روند در همه کشورهای دنیا در حال انجام است.
به گفته این پژوهشگر، دو ماه پیش کشور امارات جشن بدون کاغذ را در کشورش برگزار کرد و همه فعالیت های خود را روی بستر اینترنت و فضای مجازی برد پس نتیجه می گیریم اجرای طرح نسخه الکترونیکی ذات درستی دارد و باید در کشور با همه نقاط قوت و ضعف اجرایی شود.
این پزشک ادامه می دهد: اما نکته قابل توجه چگونگی اجرای آن است که بی شک با مشکلات متعددی همراه است اما این مشکلات ربطی به اصل طرح ندارد زیرا طرح درست و اصولی است اما نحوه اجرا اشکالاتی دارد که طبیعی است و رفته رفته با تحقیق بیشتر و حذف خطاها درست می شود.
به عقیده ورمزیاری، همه آزمون ها و طرح ها با تحقیق و آزمایش های بیشتر بهتر و تکمیل تر می شود زیرا در شروع هر کار و طرحی ایراداتی وجود دارد که به مرور زمان معایب آن شناسایی و برطرف می شود و باید بپذیریم برای جامعه بهتر، انسان بهتر، شرایط بهتر این پیشرفت ها لازم است.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه در این طرح آموزش پزشکان داروخانه‌ها و دست اندارکاران و بیمه نکته مهمی است، می افزاید: نکته قابل تامل دیگر بحث زیر ساخت های قدرتمند با اینترنت پر سرعت است زیرا همه این ساختار روی یک شبکه بر بستر اینترنت است و از آنجاییکه ایران در سرعت اینترنت رتبه چند صدم دارد مشکلات به وجود آمده خیلی دور از ذهن نیست.
ورمزیاری در پاسخ به این پرسش که آموزش ها باید قبل اجرای طرح انجام می شد یا در حین اجرا، می گوید: بهتر است ماجرا را این طور تعریف کنیم که قطار نسخه اکترونیکی به راه افتاده و این قطار را باید حین حرکت درست کنیم زیرا قطار و ریل و مسیر درست است اما تعمیر لازم دارد که باید انجام دهیم و تعیین مسیر درست هم در گرو آموزش است.
او معتقد است: آموزش این طرح خیلی زمان بر نیست و همه می توانند خیلی سریع آموزش ببینند از این رو دست اندرکاران هم می‌توانند این آموزش ها را مجازی برگزار کنند یا همه اطلاعات و آموزش را روی سایت قرار دهند تا پزشکان به آن رجوع و از آن استفاده کنند.
این پژوهشگر نقد وارده به این طرح را قابل تامل می‌داند و ادامه می‌دهد: نقدهای مطرح شده در خصوص خود طرح نیست بلکه اجرای آن ایراداتی دارد که باید برطرف شود و این را بدانید که دنیای جدید نیازهای جدید را می طلبد و ما نمی توانیم در این دنیای جدید از ابزارهای قدیمی استفاده کنیم مثل اینکه به جای اینکه به همه موبایل بدهیم سیم های تلفن ها را بلندتر کنیم!
او ایراد دیگر این طرح را اجرای این طرح با بیمه تامین اجتماعی می‌داند و تاکید می‌کند: باید بیمه‌های دیگر هم وارد شوند و در نهایت باید همه بیمه‌های دیگر حذف شوند و بیمه یکپارچه شود، در هیچ جای دنیا چند مدل بیمه وجود ندارد، یک مدل بیمه و بیمه تکمیلی وجود دارد و ما هم باید به همین سمت حرکت کنیم هر چند راه طولانی در پیش داریم اما شدنی است.
این پژوهشگر با تاکید بر اینکه مردان و زنان ایرانی آنقدر توانمند هستند که بر هر مشکلی فائق آیند،از رسانه ها خواست نقش مفید و موثری در آگاهی بخشی به این موضوع داشته باشند و در این راه پیشقدم شوند.
