آوار غفلت بر سر «دنیا»ی ما

دیدارنیوز – سمیه قرنی - مدارس ما به کشتن استعداد و خلاقیت و آزادی و کودکی بچه‌ها معروف بود اما کشتن خودشان کاری است که اگر زود فکری برای آن نکنیم باید هر روز رخت سیاه به تن کنیم و برای یکی از فرزندان این کشور عزاداری کنیم. مرگ یک کودک برای من چیزی است شبیه مرگ همه آدم‌ها. وقتی به دانش‌آموزان از زیبا بودن زندگی می‌گوییم ولی یک کودک در مدرسه می‌میرد باید دوباره به خودمان رجوع کنیم. مرگ یک کودک در مدرسه معنای مرگ زندگی را می‌دهد. همین اندازه سیاه. همین اندازه تلخ.

صبح روز گذشته بر اثر ریزش دیوار حیاط یکی از مدارس روستایی از توابع آموزش و پرورش ناحیه دو سنندج، یکی از دانش‌آموزان مدرسه مصدوم و بعد از اعزام به بیمارستان فوت کرد.

محمد سعید کنعانی، مدیر آموزش و پرورش ناحیه دو سنندج در تشریح نحوه وقوع این حادثه گفت: قبل از ظهر امروز دوشنبه بر اثر ریزش بخشی از دیوار حیاط آموزشگاه مدرسه روستایی به علت فرسوده بودن بنا، یکی از دانش‌آموزان پایه اول این آموزشگاه به نام «دنیا ویسی» مصدوم و سریعا توسط مدیر، آموزگار و پدر نامبرده به بیمارستان بعثت سنندج اعزام شد. وی افزود: متاسفانه بر اثر شدت جراحات وارده این دانش‌آموز در بیمارستان بعثت سنندج فوت کرد.

مدیر آموزش و پرورش ناحیه دو سنندج عنوان کرد: این دبستان دارای ۱۳ نفر دانش‌آموز و یک کلاس چندپایه است.

قصه مدارس فرسوده و بی امکانات ماجرای تازه‌ای نیست. هنوز اخبار دختران شین آبادی به گوش می‌رسد. دانش‌آموزانی که در کودکی از کمبود امکانات اولیه مدارس متاثر شدند و تا امروز که دیگر نوجوان و جوان شده‌اند رنج آن را با خود حمل می‌کنند. امروز اما خبر مرگ یک دختر هفت ساله داغمان را تازه کرد. داغ کمبود امکانات. داغ نبود عدالت آموزشی.

آمار خبر از فاجعه می‌دهد

این اتفاق بهانه‌ای شد به آمار و ارقام مدارس فرسوده و روستایی مراجعه کنم. مثل باقی مسائل در حوزه آمار که اطلاعات دقیقی وجود ندارد با بررسی زیاد به اطلاعاتی رسیدم. به گفته وزیر آموزش و پرورش یک چهارم دانش‌آموزان کشور در مدارس روستایی و عشایری تحصیل می‌کنند. طبق اطلاعات سال 92، 53 هزار مدرسه روستایی در کشور وجود دارد که اطلاعات دقیقی از وضعیت این مدارس وجود ندارد. اطلاعاتی که به ما بگوید چند درصد از این مدارس امکانات لازم برای یک مدرسه را دارند و از لحاظ مقاومت و ساخت در چه وضعیتی هستند.

همین وضعیت نامناسب مدارس روستایی و کمبود امکانات در این زمینه باعث شده که روستاییان دست به مهاجرت زده و به شهرها و حاشیه شهرها کوچ کنند. این اتفاق به اندازه کافی مشکلاتی را برای آنها و جامعه به وجود آورده است. اگر آموزش و پرورش به سمت بهبود وضعیت مدارس روستایی برود یکی از مشکلاتی که به مهاجرت منجر می‌شود را کاهش می‌دهد.

آمار نگران کننده دیگری که وجود دارد حدود هزار مدرسه خشتی در کشور است. نمی‌دانم مدارس کپری را هم جزو این دسته گنجانده‌اند یا نه ولی حتی اگر به همین عدد اعتماد کنیم وجود مدارسی که امنیت ابتدایی دانش‌آموزان را هم تامین نمی‌کنند بسیار خطرناک است. سیستان و بلوچستان به مانند دیگر حوزه‌ها که رکورددار محرومیت است در زمینه مدارس خشت و گلی هم در مقام اول است. امروز اگر به دنبال حل این ماجرا نباشیم باید برای دیگر فرزندان کشور عزاداری کنیم.

براساس گفته‌های رخشانی مهر رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس 30 درصد مدارس کشور فرسوده هستند که حدود نصف آن باید تخریب شده و از نو مدرسه‌ای بنا شود و باقی نیاز به مقاوم سازی دارند. همین کار نیاز به یک مدیریت جدی و اعتبارات مشخص دارد. هیچ چیز به اندازه جان و امنیت دانش‌آموزان اهمیت ندارد. اگر خلاقیت و کودکی را از آنها گرفته‌ایم حداقل جانشان را نگیریم.

خیرین مدرسه ساز تنها راه نجات

بسیاری از افرادی که در حوزه آموزش و پرورش و به خصوص عدالت آموزشی مشغول فعالیت هستند یا حتی به صورت کلی اخبار آموزش و پرورش را دنبال می‌کنند خیلی وقت است که دیگر امیدی به ساختار این وزارتخانه ندارند و این هیچ ربطی به دولت خاص و وزیر مشخصی ندارد.

آنقدر این ساختار بیمار است و مشکلات متعدد دارد که دیگر فعالین این عرصه از اعمال فشار به وزارت آموزش و پرورش گذشته‌اند. در این آشفته بازار این خیرین مدرسه ساز و سمن‌های مختلف هستند که به داد مدارس رسیده‌اند. بر اساس گفته‌های حافظی رئیس جامعه خیرین مدرسه ساز طی دو سال اخیر 50 درصد اعتبارات ساخت، تکمیل و تجهیز مدارس توسط خیرین مدرسه ساز تامین و پرداخت شده است.

شاید نیاز است که این درصد بیش از پیش به داد مشکلات مناطق محروم برسد. شاید عدالت آموزشی که باید دغدغه مسئولین باشد را گروه‌های مردمی باید دنبال کنند.

بدون تعارف امیدی به ساختار فعلی نیست. برای آنکه عزادار فرزندان خود نباشیم باید کاری کنیم. تنها راه چاره خیرین مدرسه ساز و سمن‌هایی هستند که امکانات لازم برای ساخت مدرسه و تجهیز آن را دارند. اگر امروز دنیا را از دست دادیم دنیا‌های دیگر در سیستان و بسیاری از استان‌های دیگر چشم انتظار ما هستند. اگر برخی به دنبال دنیای خود هستند و آخرت را هم فراموش کرده‌اند ما دنیای بچه‌های ایران را دریابیم. شاید آخرت خودمان هم بهتر شد.