اظهارات عزت الله ضرغامی در مورد مشکل کشاورزی و ارتفاع ساختمانها در کنار مقبره کوروش واکنشهای بسیاری به دنبال داشته است. سوال این است که آیا وزیر میراث فرهنگی و گردشگری، متولی کشاورزی است؟!
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: هنوز جوهر انتقادها علیه ضرغامی به دلیل انتخاب رئیس موزه فرش خشک نشده بود که اظهار نظر وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره کشاورزی و حفر چاه در اطراف پاسارگاد در روزهای اخیر مجدد او را در صدر اخبار قرار داد تا جاییکه از افراد عادی گرفته تا کارشناسان و صاحب نظران حوزه میراث واکنشهای زیادی نسبت به صحبتهای او نشان دادند.
واکنشها سبب شد که او از حساب کاربری توئیترش کمک بگیرد و نوشت که: «وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به دنبال حفر چاه در کنار مقبره کوروش نیست. حل مشکلات مردم وظیفه ماست، مردم پاسارگاد ۲۵۰۰ سال است که از پاسارگاد و از مقبره کوروش حفاظت کردهاند. این مردم باارزشاند. مسأله اصلی ما مردم است. اگر ما به پاسارگاد بهخاطر مدنیتی که شکل گرفته و جزو هویت ایرانیان محسوب میشود، بیاعتنا باشیم کار درستی انجام ندادهایم.»
او در توئیتر این مطلب را اضافه کرد که مدیرکل ثبت و حرایم میراث، مدیرکل بازرسی وزارتخانه و مدیرکل میراث استان فارس برای بررسی و حل مشکلات مردم پاسارگاد عازم خواهند شد. دستور کار آنان رعایت دقیق حریم میراث فرهنگی و جلوگیری از رفتارهای فراقانونی در جهت ناراضیسازی مردم است.
نکته بسیار مهم مغفول مانده در مورد سخنان ضرغامی این است که او به جای تمرکز بر پتانسل مهم گردشگری تاریخی و آن هم در مورد بنای مهم و مورد توجهی چون مقبره کوروش به فکر حل مسئله کشاورزی در شهرستان پاسارگاد است!
این در حالی است که اقتصاد گردشگری میتواند یک جانشین بسیار ارزشمند برای اقتصاد مبتنی بر کشاورزی باشد. اگر امکان ایجاد کسب و کارهای مبتنی بر گردشگری در کنار بناهای مهم تاریخی فراهم شود، و اگر برای این کار آموزش اهالی بومی و ارایه تسهیلات قانونی و مالی به آنها در کنار استفاده از دانش و سرمایه فعالان بخش گردشگری در در دستور کار قرار بگیرد آن گاه لازم نیست که وزیر میراث فرهنگی و گردشگری به فکر کشاروزی اهالی یا ارتفاع ساختمانها در کنار مقبره کوروش باشد!
ضرغامی به درستی اشاره کرده است که مردم مسئله اصلی هستند. با این حال همین مردم هستند که حق دارند مانند سایر مردمان جهان از میزبانی آثار بزرگ تاریخی و فرهنگی بهرهمند باشند و کسب و کار و زندگی خود را بر مبنای آن سامان دهند.
غرض از ذکر این نکته پیچیدن نسخههای ساده و تجویز راه حلهای کلی برای مسئله پاسارگاد نیست. موضوعات این چنینی پیچیدگیهای خاص و منحصر به فرد دارند و بررسی و ارایه راهکار برای آنها نیازمند پژوهش، استفاده از دانش و تجربه در سطح محلی و ملی و در نهایت شجاعت مدیریتی است. با این حال اظهارات ضرغامی که بلافاصله مجبور به توضیح در مورد آن شد هم به نظر شتابزده و بی احتیاط بوده است.
بیشتر بخوانید: انتصاب رئیس موزه فرش؛ جوانان ستادهای انتخاباتی در سمتهای مدیریتی!
افزایش نقش آفرینی بین دستگاههای اجرایی و حاکمیتی برای رسیدن به الگوی صحیح ایرانی- اسلامی پیشرفت تا اشتغالزایی برای افراد جویای کار از طریق گردشگری جزء نخستین برنامههای ضرغامی برای وزارت نوپای میراث فرهنگی، صنایع دستی، گردشگری بود.
در برنامهی ۲۲ صفحهای که ضرغامی به مجلس ارائه داده بود، ضمن اشاره به ظرفیتهای پیشران اقتصادی و فرهنگی سه حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی با استناد به آمار سازمانهای جهانی که قبلا در رسانهها نیز منتشر شده است، در مقدمه، به نقطه ضعف این وزارتخانه جوان پرداخته بود قول داد بود این وزارتخانه را به بهترین شکل هدایت کند؛ این در حالی است، با وجود گذشت یک سال از مهلت قانونی، ولی همچنان لایحه اهداف و وظایف این وزارتخانه به مجلس شورای اسلامی ارسال نشده است. وزارتخانه جدید به غیر از نداشتن قانون، اهداف و وظایف مشخص، دچار مسائل و چالشهای درونی و بیرونی خاص خود است و اینکه ضرغامی چه برنامههایی را برای این وزارتخانه در نظر گرفته خود پرسشی است که باید او به آن پاسخ دهد.
بیشتر بخوانید: ضرغامی و وزارت میراث؛ صدا و سیمای گردشگری یا تغییر رویهها؟
یکی از موضوعاتی که مدیران قبلی میراث فرهنگی بارها به آن اشاره کردند تهدیدهای جدی در گردشگری است، اما هیچ گاه بیان نکردند که این تهدیدها چیست و چه راه حلی برای آن وجود دارد، اما جالب است این را هم بدانید که تهدیدهای جدی در گردشگری از نظر ضرغامی، پروژه ایرانهراسی دشمنان نظام جمهوری اسلامی، رکود ایجادشده در صنعت گردشگری به واسطه بحران کرونا، تبلیغات و بازاریابی شدید کشورهای رقیب برای جذب گردشگران هر چه بیشتر از جمله جذب بازار ایران، حجم پایین سرمایهگذاریهای خارجی در صنعت گردشگری ایران، مهاجرت متخصصان و اصناف گردشگری به سایر صنایع و کسب و کارهای فعال و تخریبهای گسترده میراث طبیعی و فرهنگی به واسطه رفتار گردشگران و مسافران است.
البته از نظر وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری عدم ارائه الگو و نداشتن برنامه برای جایگزینی مناطق گردشگری داخلی، هجوم بدون برنامه و بیرویه مسافران به مقاصد هدف در یک زمان مشترک و فشار بر منابع و تاسیسات، توجه صرف به سفر و فقدان فرهنگ مسافرت و تبعات اخلاقی و زیست محیطی آن، فقدان نظام جامع حسابهای اقماری گردشگری کشور که درآمد حاصل از گردشگری بر متغیرهای کلان اقتصادی نظیر اشتغالزایی و تولید ناخالص ملی را قابل احصاء کند، عدم کفایت هماهنگی و تبعیت سایر دستگاهها در امور میراثی و گردشگری و عدم عزم جدی و تصمیم هماهنگ در کشور برای توسعه گردشگری، از دیگر عوامل بازدارنده صنعت گردشگری است که این ها هم جای نقد و بررسی دارد.
ضرغامی در تمام کمیسیونهای مجلس برنامه خود را بیشتر متمرکز بر گردشگری داخلی و با توجه به سهم ۷۱.۲ درصد گردشگری داخلی از اقتصاد سفر و گردشگری جهانی بیان کرده بود و از طرف دیگر او به این موضوع هم اشاره کرده بود که پایه و اساس توسعه پایدار صنعت گردشگری کشور باید بر مدار گردشگری داخلی باشد.
اینجا باید نکتهای را به آقای ضرغامی یادآوری کنیم اگر واقعا به فکر توسعه گردشگری داخلی و خارجی هستید بهتر است به جای رونق کشاورزی در پاسارگاد، برنامههایی که به آن اشاره کردید را یکی یکی اجرا کنید؛ یعنی همان گردشگری فرهنگی، طبیعتگردی، گردشگری روستایی، گردشگری ماجراجویانه، گردشگری سلامت، گردشگری پزشکی، گردشگری تندرستی، گردشگری کسب و کار، گردشگری خوراک، گردشگری ساحلی و دریایی، گردشگری شهری و گردشگری کوهستان؛ و ... .
روشن نیست که چرا ضرغامی به جای پیگیری یکی از این گزینههایی که روی میز گذاشته است در مورد مقبره کوروش و شهرستان پاسارگاد برای حل مشکل مردم این شهرستان؛ به فکر ارتفاع ساختمانها و کشاورزی افتاده است.
هم حوزه ساختمان سازی در این کشور به اندازه کافی دلسوز و متولی و مدعی دارد و هم حوزه کشاورزی با لشگری از ذینفعان و مسئولان و مدعیان مواجه است. آن چه که کمتر از این هر دو حوزه متولی و مسئول دارد، میراث فرهنگی این کشور است. میراثی که حالا در دستان ضرغامی است و به نظر بهتر است آقای وزیر بر حوزه کاری خود متمرکز باشد!