ویروس‌های کرونای «لامبدا» و «مو» در راهند؛ پیک‌های مرگ!

دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: هر چه زمان بیشتری از اپیدمی کرونا می‌گذرد جهان با تسریع در واکسیناسیون به شدت از این ویروس تاجدار فاصله می‌گیرد و ایران با استقبال از پیک‌ها و ویروس‌های جهش یافته جدید که بعضا ممکن است ریشه آن در خود کشور قوت گرفته باشد با کووید ۱۹ همراه‌تر می‌شود تا جاییکه چند وقتی است که ایران در بالاترین رتبه مبتلا و مرگ و میر را دارد.

همین چند ماه پیش بود که رسانه‌ها تصاویر ترسناکی از وضعیت مردم هند در خیابان‌های شهر‌های مختلف این کشور منتشر کردند که مردم یکی یکی می‌مردند و در کنار خیابان رها شده بودند حالا خبر رسیده این کشور گوی سبقت را در واکسینه کردن مردمش از چین ربود و به ۱۰ میلیون واکسینه در روز رسیده است یعنی اگر این روندی که در هند انجام می‌شود در ایران اجرایی می‌شد در کمتر از چند هفته کل جمعیت ایران واکسینه می‌شدند، اما به جای این خوش خیالی صحبت درباره ورود ویروس‌های جدیدتری است که نگرانی خانواده‌ها را دو چندان کرده است، یک روز ویروس آلفا، یک روز دلتا، یک روز لامبدا و...

مطالعاتی که تاکنون انجام شده نشان می‌دهد ویروس لامبدا کرونا می‌تواند در کودکان بیماری‌زایی بیشتری ایجاد کند. اثرگذاری واکسن فایزر و مدرنا در خنثی کردن این نوع کرونا نیز به ترتیب دو و سه برابر کم شده است که نشان دهنده آن است که ما با واریانتی روبه‌روییم که خصوصیات انتقال‌پذیری زیادی دارد و می‌تواند مثل واریانت دلتا سریع پخش شود.. علاوه بر این قابلیت گریز از سیستم ایمنی را دارد، حالا چه ایمنی حاصل از بیماری و چه ایمنی حاصل از واکسن. طبق پیش‌بینی مجامع علمی احتمالا در آینده واریانت‌هایی داشته باشیم که هم بیماری‌زایی‌های بیشتری دارند، شاید مرگ و میر بیشتری داشته باشند. ممکن است واریانت‌هایی به وجود آید که کل واکسن‌ها را غیرفعال کند و دوباره به خانه اول برگردیم.

بیشتر بخوانید:قبل و بعد از زدن واکسن کرونا باید چه کار کنیم؟

لامبدا از کجا آمد؟

هنوز ماجرای درگیری با پیک پنجم در کشور تمام نشده است که صحبت از ورود دو ویروس جهش یافته جدید به نام لامبدا و "مو" است که به گفته محققان این دو ویروس یارای مقاومت در برابر واکسن را دارند از این رو پزشکان این احتمال را می‌دهند که افراد واکسینه شده دز سوم را دریافت کنند، هر چند که این مورد شامل ایران با این روند واکسیناسیون نمی‌شود، زیرا از جمعیت هدف ۶۰ میلیونی تنها حدود ۲۷ میلیون دز اول و دوم را دریافت کرده اند که از این رقم تنها حدود ۹ میلیون نفر دز دوم را دریافت کردند و به اصطلاح به ایمنی نسبی رسیده اند و هنوز خطر در کمین افرادی که تنها یک دز را دریافت کردند وجود دارد.

ویروس لامبدا اولین بار در پرو یافته شد و به کشور‌های دیگر نیز سرایت یافت. اکنون بیش از ۴۰ کشور از جمله کشور‌های همسایه ایران، درگیر این گونه از کرونا شده اند و زمزمه‌های ورود آن به کشور هم چند روزی است آغاز شده و این یعنی تعداد زیادی به این ویروس مبتلا هستند، اما در لابه لای افراد درگیر با ویروس دلتا گم شده اند.

علیرضا ناجی رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی درباره ویروس لامبدا می‌گوید:مطمئنا در کشور‌های بیشتری لامبدا وجود دارد و فقط این ۴۰ کشور آزمایشات را انجام‌دادند و آن را گزارش دادند. کشور‌های همسایه ایران نیز، مثل قطر، هند و ترکیه آن را شناسایی کردند. باتوجه به شناسایی این واریانت در کشور‌های همسایه، به احتمال زیاد ممکن است به کشور ما هم وارد شود. اصول برخورد با واریانت در کشور به یک شکل یکسانی است.

در همان روز‌های نخست انتشار ویروس کرونا، دو راه حل قطعی برای از بین بردن ویروس کرونا مطرح شد یکی لاک داون و دیگری واکسیناسیون که متاسفانه در ایران هیچ کدام از این راه حل‌ها به درستی و به وقتش اجرا نشد، اگر همان هفته‌های اول کشور قرنظینه و راه‌های ورود و خروج کشور بسته می‌شد شاید شرایط خیلی بهتر از وضعیت کنونی بود و اگر هم واکسیناسیون خیلی زودتر از تاریخ اجرایی انجام می‌شد هم ۴۰ هزار نفری که گفته می‌شود در این مدت فوت کردند، زنده می‌ماندند هم تمام جامعه هدف واکسن خود را دریافت می‌کردند و ما هم مانند بسیاری از کشور‌ها مشغول تدارک جشن پایان کرونا بودیم.

ناجی درباره ضرورت واکسیناسیون و لاک داون برای مقابله با گونه جدید هم می‌گوید: همان شکل که درباره واریانت‌های قبلی مانند آلفا که در پیک چهارم بوده و چه دلتا که در پیک پنجم بوده، باید درباره این نوع هم اصول بهداشتی قدیمی را رعایت کنیم. باید با اقدامات غیردرمانی گردش ویروس را کاهش دهیم تا اگر ویروسی وارد شد، شیوع پیدا نکند. این اقدامات شامل لاک داون کردن، تقویت بهداشت اجتماعی و تست‌های بسیار زیاد است. با تست‌های زیاد، افراد مبتلا شناسایی شده و به آن‌ها رسیدگی می‌شود. با سرعت دادن واکسیناسیون هم می‌شود از گردش ویروس‌ها جلوگیری کرد. گرچه احتمالا واریانت‌های جدید، واکسن‌های ما را نیز به چالش بکشند، اما همین واکسن‌ها بی‌تاثیر نیستند و همچنان تاثیرات نسبی دارند. کرونا لامبدا از واریانت‌هایی است که نیاز به مطالعه بیشتر دارد.کرونا لامبدا، می‌تواند قابل گریز باشد.

بیشتر بخوانید:بعد از تزریق واکسن کرونا چه کنیم؟ چه چیزهایی بخوریم و چه چیزهایی نخوریم؟

ویروس "مو" چه ویژگی‌های دارد؟

وقتی سایر ویروس‌های جهش یافته کرونا مانند آلفا و دلتا بخش عمده‌ای از کشور‌های دنیا را درگیر کرد، این سازمان بهداشت جهانی بود که به سرعت وارد عمل شد تا تحقیقات بیشتری را در زمینه شناسایی رفتار این ویروس‌ها انجام دهد و تلاش کرد در مدت زمان کوتاهی این اطلاعات را در اختیار کشور‌ها قرار داد و حالا هم که پای "مو" به میان آمده است.

سازمان جهانی بهداشت درباره ویروس جهش یافته جدید اعلام کرده که پایش نوع جدیدی از ویروس کرونا به نام «مو» (Mu) را که برای اولین بار در ماه ژانویه در کلمبیا شناسایی شد، آغاز کرده است. این سازمان در هفته‌نامه همه‌گیرشناسی خود با موضوع همه‌گیری کووید ۱۹ نوشته است که سویه جدید ویروس کرونا با نام علمی «بی ۱.۶۰۱» به عنوان «سویه بعدی» ویروس کرونا طبقه بندی شده است. این سازمان تصریح کرد که این سویه دارای جهش‌هایی است که می‌تواند خطر مقاومت در برابر واکسن یا اصطلاحا «فرار ایمنی» داشته باشد و تأکید می‌کند که برای درک بهتر ویژگی‌های آن به مطالعات بیشتری نیاز است.

هنوز اطلاعات بیشتر و جامع تری از رفتار ویروس "مو" غیر از اطلاعاتی که سازمان بهداشت جهانی داده در دسترس نیست، یافته‌ها نشان می دهد که "مو" اولین بار در ماه ژانویه در کلمبیا شناسایی شد و از آن زمان تاکنون وجود این سویه در سایر کشور‌های آمریکای جنوبی و اروپا نیز گزارش شده است.

سازمان جهانی بهداشت در توضیح بیشتر اعلام کرده اگرچه شیوع جهانی نوع مو در بر پایه موارد گزارش شده کاهش یافته و در حال حاضر کمتر از ۰.۱ درصد است، اما شیوع آن در کلمبیا و اکوادور به طور پیوسته افزایش یافته و به ترتیب به ۳۹ و ۱۳ درصد رسیده است.