جلسه سوال از روحانی به‌خیر گذشت اما دستاوردی نداشت

دیدارنیوز - جلسه سئوال از رئیس جمهوری هم بدون هرگونه تنش و حاشیه قابل ذکری برگزار شد. از روزهای قبل خیلی از دلسوزان نظام نگران برگزاری جلسه سئوال از رئیس جمهوری بودند. آنان فکر می‌کردند نمایندگان از چهارچوب سئوالات مطروحه خارج شده و حرفهایی خواهند زد که مسئله‌ساز می‌شود. همچنین فکر می‌کردند رئیس جمهوری تحت تاثیر فضای ایجاد شده از سوی نمایندگان قرار می‌گیرد و حرفهایی خواهد زد که بیرون از چهارچوب انتظارات آنان است. به نظر می‌رسد این اتفاقات نیفتاد و هم نمایندگان و هم رئیس جمهوری به شکلی حرف زدند که هیچ مشکل خاصی بروز نکرد و این همان سخنی است که پیشتر مطرح کردیم: از رئیس جمهوری و نمایندگان مجلس معتدل، جز عقلانیت انتظاری نمی‌رود.

در جلسه امروز مجلس، همه نمایندگان از سوی هر جناحی که بودند سعی کردند وارد حاشیه نشوند بلکه به تشریح سئوالاتی پرداختند که قبلا به صورت مکتوب ارائه شده بود. تندترین نماینده مجلس که مخالف دولت بود هم آرام و مستدل حرف زد ولو حرفهایی زده باشد که مستدل و مستند نبوده باشد. یکی از نمایندگان که معمولا تندروی می‌کند با تاکید اعلام کرد که دشمنان بدانند که مجلس بیش از همیشه از دولت حمایت خواهد کرد.

رئیس جمهوری هم از همان ابتدا تاکید کرد آمریکا و ترامپ بدانند که در پایان این جلسه هیچ دستاوردی برای آنان ایجاد نخواهد شد زیرا رابطه مجلس و دولت به شکلی است که در نهایت با هم همکاری خواهند کرد. وی در سخنانش اصلا به نمایندگان منتقد حمله نکرد اما تاکید کرد که حل مشکلات مردم باید به وسیله همه قوا انجام شود و یک قوه به تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. وی منعطفانه در مقابل نمایندگان سخن گفت و برخی اشکالات را پذیرفت اما تاکید کرد که مشکلات موجود از جمله افزایش قیمت ارز، دلیل اقتصادی ندارد بلکه دلیل روانی و سیاسی دارد.

روحانی با آن که تشدید مشکلات موجود را به رخدادهای اعتراضی دی ماه سال 96 برگرداند اما کسی را به عنوان مقصر ایجاد اولیه آن ماجرا معرفی نکرد با این که می‌توانست از کسانی نام ببرد. او از دستاوردهای برجام گفت و تاکید کرد که منتقدان برجام الان می‌توانند به خوبی ارزیابی کنند که چه اتفاق مثبتی برای ما افتاده و کدامین دستاوردها برای ایران ایجاد شد که علیرغم مخالفت ترامپ با برجام همچنان نصیب ایران خواهد شد.

بسیاری معتقد بودند رئیس جمهوری باید حرفهای دلش را بزند و از کارشکنی برخی نهادها و مراکز قدرت در کار دولت بگوید اما رئیس جمهوری در سخنانش تاکید کرد که او اهل اعتدال است و تنها راه مفید و موثر در کشور را میانه‌روی در همه عرصه‌ها می‌داند و طبعا هم در سیاست خارجی و هم سیاست داخلی، اینگونه رفتار خواهد کرد.

سخنان رئیس جمهوری در مجلس غالب نمایندگان را قانع نکرد و نمایندگان در مورد 4سئوال از 5سئوال مطرح شده، توضیحات رئیس جمهوری را قانع‌کننده ندانستند اما روشن است که این امر به معنای مقصر بودن دولت در معضلات و مشکلات موجود نیست بلکه بیشتر به این واقعیت برمی‌گردد که نمایندگان مجلس خواستند با مشکلات مردم همراهی کنند و الا خودشان هم می‌دانند که هر دولتی را باید با توجه به شرایط عمومی و امکانات در اختیار و توانایی‌های موجود مورد بازخواست قرار داد و کدامین آدم منصفی است که محدودیت امکانات و اختیارات دولت روحانی را نداند.

سرنوشت این سئوالات چه می‌شود؟

مطابق ماده ۲۱۳ آیین‌نامه داخلی مجلس، «رئيس جمهور موظف است در مدت يك ماه از تاريخ دريافت سؤال در جلسه علنى مجلس حضور يابد و به سؤال  یا سوالات مطروحه نمايندگان پاسخ گويد مگر با عذر موجه با تشخيص مجلس شوراى اسلامى. چنانچه اکثریت نمایندگان حاضر در جلسه از پاسخ رئیس جمهور به سوالی قانع نشده باشند و موضوع مورد سوال نقض قانون یا استنکاف از قانون محسوب شود، آن سوال به قوه قضائیه ارسال می‌شود».

به نظر می‌رسد سئوال از رئیس جمهوری در باره موضوعاتی بوده است که هیچ ارتباطی به قانونی خاص ندارد و نقض یک قانون یا استنکاف از اجرای قانونی خاص نیست. در واقع نمایندگان مجلس سئوالاتی را مطرح کردند که مشکلات مردم به حساب می‌آید و انتظاراتی از دولت داشتند که محقق نشده است اما در این سئوالات، ادعای اقدام مجرمانه از سوی رئیس جمهوری وجود ندارد و اینگونه نیست که قانون مشخصی از سوی دولت اجرا نشده باشد و بنابراین معنی ندارد که این سئوالات به قوه قضاییه ارجاع شود.

در عین حال اگر این سئوالات به قوه قضاییه ارجاع شود معلوم نیست این قوه برای خود وجهی بیابد که مبتنی بر آن وارد ماجرا شود و اموری را در رابطه با اقدامات ریاست جمهوری پیگیری کند. قوه قضاییه مسئول رسیدگی به جرایم و تخلفات مدیران و عدم تمکین آنان به قانون است (مانند مقاومتی که احمدی‌نژاد برای عدم اجرای مصوبه مجلس برای تشکیل وزارت ورزش و جوانان از خود نشان می‌داد) و طبعا نمایندگان مجلس در سوال از دکتر روحانی، مدعی بروز چنین تخلفاتی نبوده‌اند و بنابراین دستگاه قضا هیچ وجه مجرمانه‌ای در این سئوالات پیدا نخواهد کرد که بخواهد وارد ماجرا شود.

سئوال از رئیس جمهوری چه دستاوردی داشت؟

از ابتدا بسیاری از دلسوزان نظام و مردم معتقد بودند که طرح این سوالات در این شرایط هیچ دستاوردی برای کشور و اقتصاد آن ندارد و به تصحیح روندی مشخص نخواهد انجامید. آنان معتقد بودند که انگیزه طرح این سئوالات سیاسی است و معلوم است که رئیس جمهوری معتقد است این اشکالات یا وارد نیست یا به او بازنمی‌گردد و نباید او را مقصر وضعیتی دانست که از قبل و در دولت گذشته هم نابه‌سامان بود و تلاش دولت روحانی هم برای حل معضلات خارجی و داخلی با کارشکنی تندروان و جنگ‌طلبان داخلی و خارجی به سرانجام نرسید و آن وضعیت بحرانی ادامه یافت. البته با برگزاری آرام و بدون حاشیه جلسه مجلس، بسیاری از نگرانی‌ها از میان رفت اما لزوما دستاوردی هم به همراه نداشت.

شاید بشود خوشبینانه از دستاوردهای این جلسه گفت. می‌شود این جلسه را نشانی از تحقق مردم‌سالاری در ایران دانست. می‌شود از تعامل خوب قوای کشور با یکدیگر سخن گفت. می‌شود از عادی شدن سوال از رئیس جمهوری و تابو نبودن این اقدام مجلس حرف زد ولی در هر صورت دستاورد عملی این جلسه را برای اقتصاد کشور نمی‌توان اثبات کرد.

شاید نمایندگان مجلس توانسته باشند قدرت‌نمایی کنند و اقتدار مجلس را به رخ بکشند، شاید برخی از نمایندگان برای آینده خود تدارک رای کرده باشند، شاید برخی از جریانهای سیاسی فشار بر دولت را تشدید کرده باشند و شاید ... اما بدون تردید مشکلات اقتصادی ما راه‌حل اینچنینی ندارد و در زمین سخت و سفت اقتصادی با این روشها نمی‌توان چیزی کاشت. در جهان به هم پیوسته کنونی نمی‌توان در درون مرز ملی یک اقتصاد توسعه یافته و قدرتمند را ساخت در حالی که در عرصه جهانی شاهد مشکلات فراوانی هستیم که تا حل نشود نمی‌توان امیدی به حل مسائل داخلی داشت.

اقدام نمایندگان سئوال کننده را در این شرایط حداکثر می‌توان یک اقدام سیاسی برای همدردی با مشکلات مردم تلقی کرد و الا امیدی به نتیجه‌بخش بودن این‌گونه اقدامات نمی‌توان داشت.