هیچ دانشجویی نباید ستاره دار باشد (گفت‌وگو با منصور غلامی، وزیر علوم)

هشت ماهی است که بر صندلی وزارت علوم تکیه زده ؛همان روزهایی که نامش بر زبان‌ها افتاد بسیاری با شک و تردید نوشتند و گفتند که منصور غلامی چگونه می‌خواهد سکان چنین وزارتخانه مهم و پر چالشی را بر عهده بگیرد؛ البته پر بیراه هم نمی‌گفتند در این 8 ماهی که غلامی وزیر علوم بوده دانشگاه و دانشگاهیان فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته‌اند؛ از سرو صدایی که برای ستاره دار شدن دانشجویان در مهرماه سال گذشته گرفته تا بازداشت دانشجویان در اعتراضات دی ماه همان سال یا موضوع بورسیه‌های غیر قانونی که حالا می‌خواهند به دانشگاه برگردند. منصور غلامی چند روز پیش در طبقه شانزدهم اتاق کارش در وزارت علوم  درباره آنچه در این ماه‌ها گذشته، همچون احضار دوباره دانشجویان، پیگیری احکام دانشجویان بازداشتی و بازگشت بورسیه‌های غیر قانونی به «ایران» پاسخ داد که در زیر می‌خوانید:

فرد وقتی می‌تواند مؤثر باشد که عوامل و مؤلفه‌های اطراف هم در مقیاس زمانی همان مؤلفه‌ها باشد. من تغییری نکردم اما امکانات و شرایطی که حالا دارم و مسئولیتی که برعهده‌ام است متفاوت‌تر از آن دوران است. با این حال تلاش کردم که تفکراتم درباره دانشگاه، دانشجو و هیأت علمی همان باشد که بود.فکر می‌کنم زمان زیادی برای ارزیابی عملکرد ندارم ولی فکر می‌کنم در بازه زمانی نه چندان دور بشود ارزیابی کرد. اما بنده تمام تلاشم را می‌کنم و در همان مسیر هم حرکت می‌کنم.

بارها تأکید کردم که برخورد انضباطی با دانشجویان فعال سیاسی در دانشگاه به خاطر فعالیت‌های سیاسی انجام نشود اما این بدان معنا نیست که هر دانشجوی فعال سیاسی هر تخلفی را انجام دهد و اگر تخلفی کرد نباید با او برخورد شود. بالاخره یک دانشجویی در زندگی‌اش ممکن است دچار تخلفی شود که از نظر قوانین هم جرم است. بنده معتقدم دانشجو به‌دلیل فعالیت سیاسی در دانشگاه نباید مورد برخورد قرار بگیرد. باید بدانیم که ما علاوه بر اینکه دانشجو، استاد و کارمند دانشگاه هستیم یک شهروند ایرانی هستیم و باید مقید به رعایت قوانین و جامعه باشیم. نمی‌توانم بگویم چون استاد دانشگاه هستم هیچ کس نباید با من کار داشته باشد.

هنوز نتیجه نهایی نشده است. بنده همچنان پیگیر مسأله دانشجویان هستم. هر روز هم نشستی با همکاران که پیگیر این موضوع هستند دارم. گزارشات خوبی درباره وضعیت دانشجویان درگیر این موضوع دریافت کرده‌ام. فقط این جمله را بگویم که به نتایج خوبی رسیدیم. محور پیگیری وزارت علوم است. برای پیگیری این موضوع هم در وزارت علوم کارگروه فعال تشکیل شده است. بنده علاوه بر نشست‌هایی که با مسئولان قوه قضائیه داشتم از این کارگروه هم خواستم تا فعالیت جدی تری در زمینه شناسایی دانشجویان بازداشتی داشته باشد. مسئولان لیست افراد بازداشتی را مشخص کردند. وضعیت هر دانشجو مشخص شده است و با خانواده‌های این دانشجویان هم حرف زده‌ایم. با این همه امیدواریم که بتوانیم تعدیل در احکام داشته باشیم. البته سعی هم کرده‌ایم که احکام سنگین دانشجویان را سبک‌تر کنیم. امیدواریم این تلاش‌های ما نتیجه دهد.

بله این نفوذ را دارد و مطمئنم که به نتیجه هم می‌رسیم.

 یادم نیست احتمالاً وجود دارد اما در حال رایزنی هستیم که بتوانیم آنهایی را که در بازداشت هستند آزاد کنیم.

یک نفر از دانشجویان به خاطر وثیقه آزاد نشده بود که هم‌اکنون در حال رایزنی هستیم تا بتوانیم این فرد را هم آزاد کنیم.

فعلاً چیزی نوشته نشده است.  با همین قوانین موجود هم می‌توانیم از دانشجویان حمایت کنیم.

مسائل بازداشتی دانشجویان در صفحه من مطرح نشد، اما معمولاً دانشجویان مشکلات خودشان را با من مطرح می‌کنند. هر شب نگاه می‌کنم به بعضی‌ها جواب می‌دهم . بسیاری از مواقع اگر تصمیمی برای دانشجویان بگیریم در این صفحه دانشجویان سریع نظراتشان را می‌نویسند و من هم پیگیری می‌کنم در حقیقت بازخوردهای کارم را در اینجا می‌بینیم.

این روزها بحث افرادی که بورسیه‌های غیر قانونی شدند دوباره داغ شده، خبرهایی آمده که برخی از افرادی که در سال‌های قبل در بهترین دانشگاه‌های کشور بورسیه شده‌اند حالا نسبت به احکام خود به دیوان عدالت اداری شکایت کردند و خواستند در دانشگاه‌هایی که دلشان می‌خواهند عضو هیأت علمی شوند.

در این باره قبل از حضور من در وزارتخانه برای این افراد تعیین تکلیف شده بود این هم به این معناست که پرونده هر فرد تعیین تکلیف شده است و همه آنهایی که به نوعی غیرقانونی تحصیل کرده‌اند می‌دانند که چه احکامی برایشان صادر شده است. برخی از این افراد براساس پرونده‌هایی که داشتند محروم از تحصیل شدند و برخی‌ دیگر هم ادامه تحصیلشان با هزینه خودشان بوده است و دیگر دولت هزینه‌ای بابت این افراد نمی‌دهد. هنوز هم برخی از این افراد فارغ‌التحصیل نشده‌اند. با این همه عده‌ای هم بودند که حداقل شرایط را برای تحصیل داشتند و اینها افراد مأمور به تحصیل بودند که بعد از تمام شدن تحصیل‌شان به محل کارشان برمی گردند. البته بررسی سطح علمی و ارزیابی‌های مختلف این افراد بر عهده دانشگاه است که تا حالا هم مشکل خاصی به ما گزارش نشده است. البته تعیین تکلیف هم شده‌اند. یک تعدادی هم هستند که فارغ‌التحصیل شدند، مشکلی به‌عنوان بورسیه شدن نداشتند ولی متقاضی جذب در دانشگاه‌ها هستند اینها منتظر جذب بودند که طبیعی است بعد از گذشت چند سال دانشگاه‌ها اعلام کردند که رشته‌هایی که برخی از بورسیه‌ها خواندند به کارشان نمی‌آید و نیاز به برخی از رشته‌ها ندارند. لذا این فرآیند طبیعی است. دو مورد از این افراد به دیوان عدالت اداری شکایت کردند که ما باید همان جایی که قبلاً می‌رفتیم، برویم و دانشگاه هم گفته من دیگر نیاز به هیأت علمی در این رشته ندارم ولی اینها اصرار دارند که به همان دانشگاه بروند.

به هر حال این افراد از امتیازاتی استفاده کرده‌اند درسشان را خوانده‌اند. هم‌اکنون باید تابع نظر وزارت علوم و نیاز دانشگاه باشند. نه اینکه با پافشاری بخواهند بگویند که ما می‌خواهیم به همین دانشگاه برویم. البته یک مورد هم دیوان عدالت اداری حکم داده که فرد به همان دانشگاهی که می‌خواهد برود. با این حال حوزه معاونت حقوقی ما تلاش زیادی کرده تا موضوع را پیگیری کند تا دیگر این احکام را نبینیم.

از نظر ما نباید هیچ دانشجویی ستاره دار باشد و روال هم مثل سال گذشته است. ممکن است دانشجویی به خاطر سوابقی که دارد احضار شود و توضیحی دهد و مشکل برطرف شود.به نظرم روی این موضوع نباید حساسیت نشان داد این احضار و توضیح به معنای محرومیت نیست.

 نمی‌دانم. امیدوارم نداشته باشیم.

درباره کرسی‌های آزاد اندیشی دانشگاه‌ها باید بگویم متأسفانه دانشجویان و استادان دانشگاه ترسی دارند که اگر در این جلسات شرکت کنند و نظراتشان را آزادانه بیان کنند کمیته انضباطی آنها را احضار می‌کند و برایشان پرونده تشکیل می‌دهد.آقای وزیر! بالاخره باید دانشجویان بدون واهمه نظراتشان را بگویند یا نه در دانشگاه سکوت کنند.

ما توصیه به مسئولان داشتیم که دانشگاه محل تضارب آرا باشد و معاون فرهنگی هم این موضوع را پیگیری می‌کند البته جلساتی هم با دفاتر نمایندگی رهبری در دانشگاه داشتیم و از آنها هم خواستیم که فضا را مطمئن کنند و تا حدود زیادی این اتفاق افتاده است. دانشگاه‌ها و دانشجویان مشکلی در اظهار نظر در کرسی‌های آزاد اندیشی ندارند. البته گزارشی هم دریافت نکردم که کمیته انضباطی دانشجویی یا استادی را به خاطر فعالیت در کرسی‌های آزاد اندیشی احضار کرده باشد. البته به نسبت انتظار ما جلسات کرسی‌ها کافی نبوده و فکر می‌کنم باید بیشتر باشد.

دانشگاه آزاد کاملاً غیر دولتی است اما در بحث جذب اعضای هیأت علمی تابع قوانین وزارت علوم است. آیین نامه‌های پژوهشی و آموزشی ما هم همین را می‌گوید. درباره اخراج برخی از استادان در دانشگاه آزاد باید بگویم در مقطعی این دانشگاه به هر دلیلی قرارداد‌های پاره وقت یا تمام وقت با اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های دولتی می‌بست و در دوره جدید هم این قرارداد‌ها را ملغی اعلام کرد. در این باره خود دانشگاه تصمیم می‌گیرد. اما چون بحث برخورد خاص با استادان مطرح شد ما ورود کردیم که نباید این نوع برخوردها انجام شود و ما با مسئولان دانشگاه آزاد نشست داشتیم که باید اعضای هیأت علمی تمام وقت داشته باشند. در شورای عالی گسترش هم اعلام کردیم که اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد باید استانداردهای لازم ما را داشته باشند. اما اینکه دانشگاه آزاد می‌خواهد استادان خاص را وارد سیستم خودش کند باید با مسئولان این دانشگاه صحبت کرد.

باید یک بحث را مشخص کنم دانشگاه‌های ما می‌خواهند دانشجو بپذیرند و داوطلب ورود به دانشگاه نباید بگوید که چگونه آزمونی برگزار کنیم. یا اینکه بگوید سازمان سنجش چه آزمونی برگزار کند. ما می‌گوییم که از شما این چنین امتحان می‌گیریم و می‌گوییم شما باید شرایط ما را داشته باشید تا بتوانید قبول شوید.

هر آزمونی استرس دارد شما مسابقه شنا هم بروید استرس دارید. لذا این استرس بخشی‌اش مربوط به رقابت است. شاید دانشگاه‌ها در آینده نزدیک بخواهند مستقل دانشجو بپذیرند.اینکه داوطلبان جمع بشوند و بگویند شما نباید اینجوری امتحان بگیرید اصلاً درست نیست. وزارت آموزش و پرورش با یک کار کارشناسی به این جمع‌بندی رسیده است و وزارتخانه آموزش و پرورش پیشنهاد دهنده بوده است . آنها می‌گویند این شاخص مطمئن است. با این حال هنوز فرصت هست و ما می‌توانیم بیشتر روی سوابق تحصیلی کار کنیم.