نمي‌دانم واقعا به دنبال رييس‌جمهوري نظامي هستند يا نه اما اگر منظور انتخاب يك رييس‌جمهور نظامي است بايد بدانند كه تجربه تاريخي نشان داده اين مردم به نظامي راي نمي‌دهند. اين مملكت با ايده رييس‌جمهور نظامي درست نمي‌شود و تنها نوعي از ديكتاتوري در جامعه حاكم مي‌شود.
فضاي اقتصادي آنقدر ملتهب است كه ماجرا را از اقتصاد به سياست كشانده، نمايندگان مخالف دولت به دنبال طرح عدم كفايت سياسي رييس‌جمهوري هستند و برخي مي‌گويند روحاني بايد استعفا دهد. اين دو تنها راهكاري است كه مخالفان دولت بر آن اصرار دارند. در اين سوي ميدان اما همراهان دولت معتقدند كه استعفا يا تصويب عدم كفايت راهي نمي‌گشايد. اين گروه مي‌گويند روحاني بايد دست به كار شده و ترميم را كليد بزند. سيدحسين موسوي تبريزي معتقد است كه بايد درحوزه سياسي و اجتماعي ترميم كابينه آغاز شود. او همچنين مي‌گويد اگر روحاني از دست‌هاي پشت پرده‌اي خبر دارد كه در فضاي اقتصادي امروز تاثيرگذارند و مسبب اين التهابات و اتفاقا خودشان ساز مخالفت كوك كرده‌اند و نق مي‌زنند بايد از اين پشت پرده‌ها صحبت كند وگرنه به مردم خيانت كرده است.
مقابل مجلس، بازار تهران و بازارهايي همچون علاء‌الدين روز گذشته در اعتراض به شرايط اقتصادي دست به اعتراض زدند. از سويي حملات به دولت هم رو به افزايش است تا جايي كه يك مقام نظامي مطرح كرده گاهي اگر دولتي وجود نداشته‌باشد شرايط بهتر خواهد بود. شرايط امروز دولت را چگونه تحليل مي‌كنيد؟
آنچه به نظر مي‌رسد اين است كه آهنگ و شتاب كار و برنامه‌ريزي دولت بسيار آرام‌تر از حركت مردم است. دولت گاهي بسيار متناقض عمل مي‌كند؛ وعده‌اي مي‌دهد فردا عملي نمي‌شود، صحبتي مي‌كنند فردا عملي نمي‌شود. همه اينها باعث نگراني مردم مي‌شود. اين نگراني نه‌تنها مشكلات اقتصادي به وجود مي‌آورد، نگراني از آينده مشكلات سياسي جدي‌هم به وجود مي‌آورد. ارتباطي به اين دولت و آن دولت هم ندارد. اگر آقاي رحيم‌صفوي دولت را مقصر مي‌داند-البته با ايشان مشكلي ندارم، دوست‌شان هم دارم- اما مردم اين اتفاقات را نه فقط از چشم دولت بلكه متوجه حاكميت مي‌دانند. فقط پاي دولت نيست، مردم به قوه قضاييه نگاه مي‌كنند، به مجلس. همه اين مجموعه «حكومت» است كه مردم مي‌گويند «حكومت كشور را به خوبي اداره نمي‌كند.» البته انتقادات به دولت صحيح است اما بايد انتقادات سازنده باشد. ضمن اينكه اگر بنا باشد نظاميان وارد سياست شوند كه طبق گفته امام نبايد اين اتفاق بيفتد، آن وقت زبان خيلي‌ها عليه نظاميان دراز مي‌شود. آن زمان هرج و مرج مي‌شود. آقاي ظريف به نكته خوبي اشاره كرد و گفت همه بايد فعاليت كنند تا در برابر دشمنان نظام با برنامه‌ريزي صحيح جامعه را از التهاب دور كنند. صرف اينكه از «حباب» بگويند و دايم تكرار كنند «برنامه‌ريزي مي‌كنيم» كاري پيش نمي‌رود. بايد اقدامات به چشم مردم بيايد و آرامش پيدا كنند. بايد بي‌اطميناني را از جامعه گرفت. اتفاقي كه در جامعه ما رخ داده است؛ حق هم دارند. كسي كه سه چهار ماه پيش مثلا يك ميليون تومان داشت و مي‌توانست يك سكه بخرد حالا بايد با ٣ ميليون تومان سكه بخرد. در واقع مردم هر روز خودشان را بازنده مي‌بينند. بايد همه اركان حكومتي همكاري كنند كه اين نگراني كه مقداري از آن حق است و مقداري هم به ناحق و با تبليغاتي پيش آمده، از بين برود.
باتوجه به شرايط سياست خارجي، خروج امريكا از برجام و همچنين عدم كسب تضمين كافي از برجام اروپايي، همچنين التهابات داخلي، دولت چه كار ويژه خاصي مي‌تواند به صورت فوري و فوتي انجام دهد تا اوضاع تغيير كند؟
اولين كاري كه بايد دولت انجام دهد تغيير تيم اقتصادي و سياسي است. امروز بايد يك دولت و تيم بسيار قوي و عالم روي كار بيايد كه بتواند اين شرايط امروز را تغيير دهد و در اين شرايط، كاري انجام دهد. معتقدم هر اتفاقي كه در سياست خارجي ما رخ داده بدتر از دوران پيش از برجام نيست. حتي اگر اروپاييان اگر ٥٠درصد به برجام متعهد باشند و ما با شركت‌هاي كوچك‌شان كار كنيم شرايط بهتر مي‌شود. ضمن اينكه كشورهاي ديگر هم با ما همكاري مي‌كنند. آنچه مسلم است فشل بودن در برنامه‌ريزي و پراكندگي در ميان اعضاي اقتصادي و سياسي مملكت است. فكر نكنيم روحاني ساقط شد گروهي ديگر قدرتمند مي‌شود.
تحليل شما از سكوت روحاني چيست؟ ايشان در مواجهه با همه مشكلات به پشت پرده‌ها اشاره مي‌كنند، آيا رييس‌جمهوري نبايد اين پشت پرده‌ها را با مردم در ميان بگذارد؟
اگر پشت پرده‌اي باشد كه گفتنش امروز و با اين وضعيت مملكت را بيشتر به هم بريزد، چاره‌اي نيست جز نگفتن اما اگر پشت پرده‌اي است كه مربوط به كساني است كه خودشان بردند و خوردند و چاپيدند و در وضعيت اقتصادي امروز دست دارند و حالا هم نقد مي‌كنند و نق مي‌زنند بايد گفته شود. در شرايط دوم سكوت روحاني خيانت است. اما اگر در حد گلايه است كه نگراني را بيشتر مي‌كند بايد صبر كند. يعني اگر دست‌هاي پشت پرده‌اي وجود دارد كه وضعيت اقتصادي امروز را ايجاد كرده و الان هم‌زبان‌شان دراز است بايد افشا شود وگرنه خيانت به مردم است.
دو بحث استعفاي روحاني و طرح عدم كفايت رييس‌جمهور در فضاي سياسي كشور مطرح است. به نظر شما در چنين شرايطي اين دو طرح ممكن است مشكلات كشور را برطرف كند؟
معتقدم هيچ كدام از اين دو اتفاق به صلاح نيست. البته طرح عدم كفايت سياسي رييس‌جمهوري از اختيارات مجلس است و اگر واقعا محرز شود بايد انجام شود البته بايد موقعيت را هم سنجيد. بايد مصلحت جامعه نه شخص را سنجيد. الان با اين موقعيت نبايد اينگونه موضوعات را مطرح كرد.
فكر مي‌كنيد چقدر مخالفان دولت در التهابات اين روزها دست دارند و تلاش مي‌كنند شرايط را به سمتي ببرند كه ايده رييس‌جمهور نظامي محقق شود؟
نمي‌دانم واقعا به دنبال رييس‌جمهوري نظامي هستند يا نه اما اگر منظور انتخاب يك رييس‌جمهور نظامي است بايد بدانند كه تجربه تاريخي نشان داده اين مردم به نظامي راي نمي‌دهند. اين مملكت با ايده رييس‌جمهور نظامي درست نمي‌شود و تنها نوعي از ديكتاتوري در جامعه حاكم مي‌شود.
به نظر مي‌رسد بخش اعظمي از مشكلات ما به دليل سياست خارجي است. چندي پيش عده‌اي پيشنهاد دادند كه ايران با امريكا وارد مذاكره مستقيم شود. به نظر شما اين راهكار مناسبي است و اساسا شما عمده‌ترين مشكل امروز را سياست خارجي مي‌دانيد؟
مشكل بزرگ ما فشارهاي بيروني است. البته ما در بدتر از اين شرايط قرار گرفتيم و كشور اداره شده است. از سويي كساني كه مذاكره مستقيم را پيشنهاد مي‌دهند، مي‌دانند اين مذاكرات انجام شد. حتي مك فارلين به ايران آمد كه اتفاقا آن زمان بهترين زمان مذاكره بود ولي الان ديگر مذاكره معنايي ندارد چون دو سال تمام مذاكره انجام شد و تمام دنيا ديد كه ايران تخطي از مفاد مذاكره نداشت. مذاكره براي زماني است كه طرف مقابل حسن ظن داشته‌باشد. اگر امريكا اين شرايط را داشت، مي‌شد مذاكره كرد.
يعني اگر ترامپ اين اتفاقات را رقم نمي‌زد امكان مذاكره دو جانبه به وجود مي‌آمد؟
اگر درست عمل مي‌كردند چرا امكان مذاكره وجود نداشته‌باشد. اگر دعوت مي‌كردند تا در مورد مسائل ديگر مذاكره كنيم اشكالي نداشت. حضرت علي به مالك اشتر مي‌گويد هرگز اگر دشمن شما را به صلح دعوت كرد جواب رد نده ولي وقتي وارد مذاكره شدي مواظب باش به تو لطمه نزند.
ممكن است ماجراي مك فارلين دوباره رخ دهد؟
بله، چرا نشود. آن زمان يك نفر آمده بود ايران و امضاي رييس‌جمهوري بر يك انجيل را هم به ايران آورد و حاضر بود مذاكره كند. ما هم كه قول صد درصد نداده بوديم اما حاضر بوديم مذاكره كنيم.
منبع: روزنامه اعتماد / سه شنبه ۵تیرماه ۹۷
