دیدارنیوزـ پرستو بهرامی‌راد: « مولوی طیب ملازهی»، امام جمعه اهل تسنن شهرستان ایرانشهر در خطبه‌های نماز عید فطر از تجاوز به 41 دختر در این شهرستان خبر داده است. وی با اشاره به اینکه فقط 3 نفر از قربانیان شکایت کرده اند، افزود: «این اوباش از همین بچه‌های من و شما بوده‌اند که اگر اسمشان را بگویم٬ عده‌ای سرشان پایین خواهد افتاد.»
ملازهی اضافه کرده است که بخشی از این تجاوزها در ماه رمضان روی داده و از مقام‌های قضایی خواسته تمام اعضای این باند را دستگیر و با آنها برخورد کنند.
به گزارش ایلنا، امام جمعه ایرانشهر درباره این جنایت گفت: «منبع صحبتی که در نماز عید فطر ایرانشهر داشته‌ام، اولیای یکی از دختران آسیب‌دیده بود که با حجمی از نگرانی و اضطراب از بنده خواست این موضوع را به گوش مسئولان برسانم تا پیگیری شود و از تکرار این اتفاق جلوگیری شود.»
مولوی طیب ملازهی افزود: «خوشبختانه ابتدای امر یک نفر از عاملان این موضوع دستگیر شده و طبق گفته شورای تامین و اعلام نیروی انتظامی موضوع در دست بررسی و دستگیری دیگر حلقه‌های آن در دست انجام است.»
وی درباره تعداد قربانیان تجاوز در ایرانشهر گفت: «طبق اطلاعاتی که تا قبل از نماز عید فطر از طریق خانواده‌ها و اطلاعات انتظامی به بنده رسیده، تعداد قربانیان تجاوز در ایرانشهر در چندماه اخیر 41 نفر است.»
وی درباره دلایل این اتفاق در شهر ایرانشهر گفت: «عوامل زیادی می‌تواند سبب رخ دادن چنین ناهنجاری‌های اجتماعی در ایرانشهر باشد که یکی از آنها مهاجر بودن این شهرستان به‌دلیل موقعیت تجاری آن است که این موضوع باعث شده افراد زیادی از نقاط مختلف با افکار و تربیت‌های متفاوت در این شهرستان زندگی کنند.»
مولوی طیب خاطرنشان کرد: «هجمه‌های فرهنگی که دشمنان ایران و دین علیه این مردم انجام می‌دهند باعث می‌شود عده‌ای با بی‌خردی دست به انجام چنین کارهایی بزنند و دختران این شهرستان مذهبی و سنتی را در گرداب ندانم‌کاری‌های خود فرو ببرند و جامعه را از اخلاقیات تهی کنند.»
وی ادامه داد: «فرد دستگیر شده سرمایه‌دار و غنی است. متاسفانه عده‌ای زور دارند و عده‌ای هم زر و پول دارند و گاهی همراه شدن این دو گروه با هم سبب رخ دادن اتفاقاتی مانند تجاوز به دختران در ایرانشهر می‌شود.»
مولوی طیب درباره حمایت از دختران آسیب‌دیده گفت: «متولیان و کسانی که تخصصی در این امر دارند باید پای کار بیایند و برای حل این مشکل چاره‌اندیشی کنند. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که مردم با اعتقاد خود زنده‌اند و یکسری قواعد و قوانینی بر زندگی آنان حاکم است. عقلای قوم باید چاره‌اندیشی کنند تا این معضل اجتماعی در ایرانشهر و بین زنان مسلمان ریشه‌کن شود. این موضوع احساسات مردم را جریحه‌دار کرده و باید پاسخی برای این معضل پیدا شود.»
اظهارات دادستان ایرانشهر
«محمد خانی»، دادستان عمومی و انقلاب ایرانشهر نیز اظهار داشت: «به دنبال ربایش دختری توسط افراد ناشناس در شهرستان ایرانشهر، شناسایی و دستگیری عوامل این پرونده در دستور کار شورای تامین، دستگاه قضایی و نیروهای امنیتی قرار گرفت.»
دادستان عمومی و انقلاب ایرانشهر با اشاره به اینکه خوشبختانه تاکنون عامل اصلی این پرونده دستگیر شده، افزود: «در حال حاضر تحقیقات در رابطه با علل ربایش و دستگیری همدستان فرد دستگیر شده ادامه دارد و بدون شک به زودی به نتیجه می رسد. در مورد چنین مواردی برخورد جدی و بدون اغماض است.»
از سوی دیگر، «نبی بخش داوودی»، فرماندار ایرانشهر بیان داشت: «تاکنون هیچ تعدادی به‌طور قطع مشخص نشده و دامن‌زدن به این موضوعات تا زمان اثبات قطعی آن سبب پیچیدگی بیشتر موضوع خواهد شد.»
سیستان و بلوچستان، استانی با تعصبات خاص مذهبی و از مناطق حساس کشور است. برهمین اساس این اتفاق می تواند مشکلات فراوانی در این منطقه ایجاد کند. با این حال موضوع به‌صورت گسترده در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و بازخوردهای فراوانی از سوی کاربران و مردم سیستان و بلوچستان داشته است.
تجمع مردم ایرانشهر در اعتراض به تعرض به دختران
خبر تجاوزها در ایرانشهر خشم مردم این منطقه را برانگیخته است. حدود 50 نفر از مردم ایرانشهر در اعتراض به تعرض انجام شده به تعدادی از دختران این شهرستان در مقابل فرمانداری تجمع کردند و خواهان اشد مجازات برای ربایندگان شدند.
به گزارش ایرنا، یکی از معترضان در ایرانشهر تهدید کرد: اگر تا پنج روز آینده عوامل دستگیر و اعدام نشوند خودمان سلاح در دست گرفته و با آنان برخورد خواهیم کرد.
یکی از دختران تجمع کننده گفت: «متاسفانه دختران از امنیت لازم برخوردار نیستند و در شهر نمی توانند به راحتی و با آرامش تردد داشته باشند و مسئولان باید امنیت را برقرار کنند.»
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه ایرانشهر با حضور در جمع معترضان گفت: «با تلاش دستگاه قضایی، نیروهای امنیتی ،انتظامی و اطلاعاتی سر نخ هایی بدست آمده است و عوامل مورد نظر تحت تعقیب هستند.»
واقعه ایرانشهر جراحتی بر تن تمام ایران است
صحبت کردن راجع به آسیب‌های اجتماعی در ایران آسان نیست و شاید بسیاری از آسیب‌دیدگانِ موضوع تجاوز به‌دلیل تعصبات و ترس از رسانه‌ای شدن یا به اصطلاح دیگر حفظ آبروی خود این مسئله را در سکوت نگه داشته و پیگیری نکنند. در جنایت ایرانشهر سکوت دختران باعث ادامه این تجاوزات شده است و این سکوت فقط به دلیل نگاه سنتی به این موضوعات است. تجاوز خشونت‌آمیز تفاوتی با قتل نفس ندارد؛ اما به دليل سكوت دختران، پسران و خانواده‌هايشان با گذشت زمان به فراموشي سپرده مي شود و شايد همين سكوت، مهم‌ترين عامل در پابرجايي اين آزارهاست.
گفتگو با سیدجواد میری
دیدارنیوز گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگویی با دکتر «سید جواد میری»، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی داشته و در خصوص علل سکوت دختران ایرانشهری و علل گسترش تجاوز در کشور صحبت کرده است.
جواد میری در مورد بافت جامعه ایران گفت: «باید توجه داشت که در قسمت‌هایی از کشور مثل سیستان و بلوچستان بافت قومی و فرهنگی منطقه بلوچها به گونه‌ای است که به جای اینکه درد را مشکوف بکنند این درد و جنایت را کتمان می‌کنند و رویش را می‌پوشانند.»
وی افزود: «زمانی که می خواهیم آسیب‌شناسی انجام دهیم به این برمی‌گردیم که فهم ما از پدیده‌های اجتماعی در جوامع بسته‌تر که سنت‌های قومی و قبیله‌ای و سنت‌های بومی بیشتر سایه افکنده، چگونه است و باید موانع را برداریم.»
میری در مورد بررسی پدیده‌های مثل تجاوز بیان کرد: «وقتی داریم در مورد جامعه ایران صحبت می‌کنیم اگر بخواهیم سیاست‌گذاری انجام دهیم و راهکارهایی را نهادینه کنیم و از جامعه مدنی صحبت به میان بیاوریم، باید به این امر توجه داشته باشیم که جامعه ایران یک جامعه همگن و یکنواخت نیست. درست است که همه ما در ایران زندگی می کنیم اما آداب و رسوم متکثری داریم و شیوه مواجهه با مسائل اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری با شرایط و بافت فرهنگی مفهوم‌سازی می‌شود. از این رو، کسی که به دنبال جلوگیری از این چنین جنایت‌هایی است، به این خصوصیات منطقه‌ای و قومی باید توجه کند.»
وی با اشاره به تابوی صحبت از تجاوز و مسائل جنسی افزود: «چه کسی می تواند این تابو را بشکند؟ مردم عادی که نمی‌توانند این تابو را بشکنند زیرا آن شبکه مفهومی را در اختیار ندارند. دانشگاهیان، اصحاب علوم انسانی، روشنفکران، روحانیون و مداحان روشنگر به جای اینکه اشک از مردم بگیرند بیایند بالای منبرها در مساجد و حسینیه‌ها روشنگری کنند و به عنوان مثال بیان کنند در دین ما برای محافظت از خود چه بیان شده است و عالمان دین و ائمه دین چه گفته‌اند. همچنین در برنامه‌های مشخص تلویزیونی آسیب‌شناسی صورت گیرد.»
میری با اشاره به شیوع جرم تجاوز در جامعه گفت: «اگر این اتفاق فقط در سیستان و بلوچستان می‌افتاد یک اتفاق تلقی می‌کردیم اما وقتی این اتفاق در کلاس‌های قرآن یا مدرسه و ... هم شکل می‌گیرد و این موضوع در جامعه شیوع پیدا می کند، نشان از این دارد که ما در مسائل جنسی و مواجهه با مسائل جنسی هیچ تعریف مدیریتی و هیچ تعریف درستی نداریم و هنوز در قرن 21 ام صحبت از مسائل جنسی در عرصه عمومی یک تابو است. انگار ما در دوران ماقبل تاریخ زندگی می کنیم و نمی‌دانیم با مسائل جنسی چگونه روبرو شویم.»
او با بیان اینکه ما از به‌روزترین ماشین‌ها استفاده می‌کنیم اما ذهنیت ما در مواجهه با پدیده‌هایی مثل مسائل جنسی مانند یک آدم غارنشین است، گفت: «این شکاف را چه کسی باید پر کند؟ در اینجا دو یا سه مولفه بسیار مهم باید ورود پیدا کنند. یک قسمت برمی‌گردد به مسئله سیاست‌گذاری‌های حاکمیت در مسائل مهم جامعه مانند نهاد مدرسه، دانشگاه و ... . سیاست‌های حاکمیت می‌تواند موازنه را ایجاد کند و بازدارندگی را بالا ببرد و نظارت را براساس مدیریت محاسبه‌گرانه انجام دهد.»
وی در ادامه بیان کرد:«یک قسمت برمی‌گردد به عرصه عمومی که به نظر من روشنفکران، دانشگاهیان، اصحاب علوم انسانی و علوم اجتماعی، حوزویان روشن‌اندیش و نواندیش باید به میدان بیایند و ادبیات برخورد با این موضوعات را خلق کنند و شبکه‌های مفهومیش را ایجاد کنند.»
جواد میری با بیان اینکه چرا یک سازوکاری ایجاد نمی‌شود تا از ضعیف‌ترین اقشار در جامعه یعنی کودکان، نونهالان و نوجوانان و زنان و دختران محافظت کنیم؟ گفت: «وقتی این ادبیات برخورد با این موضوعات در عرصه عمومی تبدیل به مطالبات اجتماعی شود، به حاکمیت و نیروهایی که اقتدار دارند فشار می‌آورد تا به جای سرکوب مطالبات اجتماعی، برای نهادینه کردن جامعه مطلوب تلاش کنند.»
میری در خصوص قوانین در مورد یک متجاوزگر گفت: «کسی که تجاوزگر به کودکان و دختران است، باید پرونده داشته باشد و اجازه نداشته باشد که در نیروهای انتظامی، مدارس و مهدکودک‌ها مشغول به کار شود. دستگاه قضایی مانند یک عقاب تیز باید باشد، نه اینکه دستگاه قضایی آخر از همه در جریان امور قرار گیرد. دستگاه قضایی باید ضابطه‌مندی ایجاد بکند، باید تعریفی از استانداردهای درستی و نادرستی و رویه‌های قضایی به عهده داشته باشد.»
دکتر جواد میری در پایان بیان کرد: «واقعه ایرانشهر جراحتی بر تن تمام ایران است و باید به این موضوع در تمام رسانه‌ها اعم از صدا و سیما و رادیو و... توجه بشود و عرصه عمومی کمپین و حرکتی ایجاد کند تا زودتر به این موضوعات رسیدگی شود.»
اظهارات نماینده ایرانشهر
در این خصوص، «امینی‌فرد» نماینده ایرانشهر نیز گفت: «موضوع تجاوز به دختران در ایرانشهر اتفاق افتاده اما تاکنون آمار دقیقی از این موضوع به ما داده نشده و موضوع در دست پیگیری است. تا اتمام تحقیقات قضایی نمی‌توان آماری از تعداد قربانیان این موضوع اعلام کرد. از نیروهای قضایی و انتظامی خواسته‌ایم در اسرع وقت ابعاد مختلف قضیه بررسی و موضوع تجاوز به دختران ریشه‌یابی شود چراکه رخ دادن چنین اتفاقی در یک جامعه سنتی مانند ایرانشهر، جای تامل دارد و خبر از سست شدن بنیان‌های اخلاقی می‌دهد.»
به گواهی نماینده مردم ایرانشهر، گسترش حاشیه‌نشینی در ایرانشهر و قرار گرفتن این شهرستان در مسیر باندهای سازمان‌یافته قاچاق مواد مخدر، می‌تواند از دیگر علل رخ دادن چنین اتفاقاتی در این شهرستان باشد.
امینی‌فرد درباره حمایت از دختران آسیب‌دیده گفت: «این دختران قربانی اشتباهاتی شده‌اند که ما هم در آن سهیم بوده‌ایم. افراد آسیب‌دیده باید حمایت پزشکی و روانی شوند که خوشبختانه با حمایت دانشکده علوم پزشکی ایرانشهر تاکنون 4 فرد آسیب‌دیده مورد بررسی پزشکی و غربالگری بیماری‌ها قرار گرفته و حمایت‌های پزشکی را دریافت کرده‌اند.»
وی انجام حمایت‌های روانی و اجتماعی از افراد آسیب‌دیده را مهمترین اقدام خانواده‌ها و مسئولان از آنها می‌داند و می‌گوید: «حمایت روانی از این افراد باید از طریق نیروهای انتظامی، سازمان‌های مردم‌نهاد، تامین اجتماعی و از همه مهمتر از طریق خانواده‌های آنان صورت گیرد.»
امینی‌فرد متذکر شد: «شهرستان ایرانشهر علی‌رغم آنکه مرکز فرهنگی استان محسوب می‌شود و به سبب مشکلات این شهرستان مسائل امنیتی - اجتماعی درازمدتی را داشته که منجر به مشکلات عدیده‌ای شده و زمانی بزرگترین جرم‌های مسلحانه را در این شهرستان شاهد بودیم که لازم است تجدیدنظری در ساختار نیروها و تشکیلات نیروی انتظامی در این شهرستان داشته باشیم.»
رئیس مجمع نمایندگان استان افزود: «ساختار نیروهای انتظامی ایرانشهر قدیمی و مربوط به چهار دهه قبل است و ما افزایش نیروهای انتظامی در منطقه ایرانشهر را نداشته‌ایم و این خود مزید بر علت شد. همچنین عدم استفاده از نیروهای بومی در تشکیلات انتظامی ایرانشهر، عدم آشنایی نیروهای فداکار، عدم تجهیز پلیس تخصصی در این شهرستان می‌تواند دلایلی برای تشدید چنین اتفاق‌هایی باشد.»
وی گفت: «نبود مکان‌هایی برای تفریحات سالم و گذراندن اوقات‌فراغت، نداشتن مکان‌های فرهنگی مناسب، بیکاری، حاشیه‌نشینی و مهاجرت جمعیت به این شهرستان می‌تواند دلایلی برای بروز چنین بحران‌هایی باشد.»
امینی‌فرد خاطرنشان کرد: «مردم در شهرستان ایرانشهر احساس ناامنی اجتماعی می‌کنند و با انتشار خبرهای این‌چنینی شوک روانی به جامعه وارد می‌شود. باید ابعاد مختلف مسئله تجاوز به دختران ایرانشهری مورد بررسی قرار گیرد و مقامات قضایی نظر نهایی خود را اعلام کنند. همچنین این اطمینان به خانواده‌های قربانیان داده شود که موضوع به صورت محرمانه پیگیری می‌شود و حمایت‌های لازم جسمی، اجتماعی و روانی از فرزندان آنان صورت می‌گیرد.»
وی آگاهی‌رسانی را مهمترین عامل پیشگیری از تکرار چنین اتفاقاتی می‌داند و می‌گوید: «جریانات سازمان یافته این‌چنینی، پایش‌های انتظامی در مبادی و ورودی شهر ایرانشهر را می‌طلبد».
قطعاً در اینگونه فجایع آسیب اصلی را قربانی می‌بیند که حتی حق ابراز این جنایت را ندارد و دلیل اصلی آن جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. دخترانی که در جریان ایرانشهر صدمه دیدهاند شاید از مسدود شدن مسیر ازدواج و یا از ترس برادران و پدران خود سکوت کرده‌اند و باعث فراگیری این جنایت در آن منطقه شده‌اند. شکی نیست که عامل اصلی این جنایت، فرهنگ اشتباه و تابوهای غلط در جامعه است و از قربانیان تجاوز، گناهکار می‌سازد.
