دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: در باغی لوکس روی میزها را با اسباب پذیرایی از قبیل میوه، شیرینی و شربت پر کردهاند و گروه موسیقی ترانههای شاد میخواند. همه چیز محیای یک عروسی مدرن و لوکس است، اما زمانی که زن و مرد با چکش گل زده به جان حلقههای خود میافتند داستان شکل دیگری میگیرد. مهمانها به جشن طلاق یک زوج دعوت شدهاند.
جشن طلاق مراسمی است که برای اعلام پایان یافتن یک ازدواج برپا میشود. این مراسم به طرق گوناگون صورت میگیرد و از لوازم این جشن کیکی با نوشتهها و علائم مخصوص طلاق، کارت دعوت شکیل، تابوت حلقه ازدواج و قیچی یا چکش برای نابود کردن حلقه ازدواج است. امروزه تعداد برگزاری مراسمهای این چنینی رو به افزایش است.
در گذشتهای نه چندان دور طلاق در جامعه صورت خوشی نداشت و افرادی که طلاق میگرفتند، باعث سرشکستگی و شرمندگی والدین خود میشدند. هر یک از زوجین در جامعه و خانواده مورد هجمه جملاتی از قبیل چرا طلاق گرفتید، حیف شد، بدبخت شدی، حالا میخواهی چه کار کنی؟ اشتباه کردی و ... قرار میگرفتند.
اما به دلیل افزایش آمار طلاق قبح این موضوع تاحدودی ریخته است و در پی آن کالای لوکس فرنگی "جشن طلاق" مانند تمامی پدیدههای رسمی و غیررسمی به ایران صادر شده است تا این شیوه جدید اعلام طلاق و از همپاشیدگی خانوادههای ایرانی باشد. جشن طلاق ابتدا فقط در تهران رواج داشت، اما این روزها در همه کلانشهرهای کشور باب شده است.
جشن طلاق یا جشن جهنمی
نخستینبار پای جشن طلاق، بین حرفهای «معصومه آباد»، عضوسابق شورای شهر تهران و «فاطمه دانشور»، رئیس سابق کمیته اجتماعی شورای شهر تهران میتوان دنبال کرد.
فاطمه دانشور دراینباره گفته بود: «باید با برنامهریزی به سمتی حرکت کنیم که قشر تحصیلکرده جامعه را به سمت بچهدار شدن سوق دهیم و این درحالی است که دیگر مثل سابق ماشین عروس در تهران نمیبینیم. هماکنون شاهد کارتهای جشن طلاق در تهران هستیم.»
کمی بعد از این سخنان بود که این موضوع به خطبههای نماز جمعه تهران رسید. «محمد امامیکاشانی»، خطیب نماز جمعه، جشن طلاق را یک «جشن جهنمی» دانست و گفت کسانی که پس از جدایی جشن طلاق میگیرند «فاقد ارزش اسلامی» و «جهنمی»اند.
برگزاری جشن طلاق در ایران مخالفهای سرسختی نه فقط در بین مسئولان که در بین کارشناسان اجتماعی از جمله «حسن موسویچلک»، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران نیز دارد. وی برگزاری این جشنها را راهی برای شکستن قبح طلاق در ایران میداند: «برپایی جشن طلاق این روزها قبح طلاق را شکسته است و این موضوع تحتتأثیر فرهنگ کشورهای دیگر است که ما شاهد پخش شدن کارت دعوت و میهمانی از سوی زن و شوهرها در این راستا هستیم، بنابراین باید جلوی این موضوع گرفته شده و به دنبال کاهش طلاق در کشور باشیم.»
با همه این اوصاف با افزایش طلاق در جامعه امکان بروز رفتارهای اینچنینی که به جشن طلاق میانجامد رو به افزایش است.
جشن طلاق از کجا آمده است؟
جشن طلاق برای اولین بار در کشور انگلستان برگزار شد. زوجهای انگلیسی پس از طلاق و جدایی از هم به مناسبت این حادثه تلخ یا شیرین دوستان و آشنایان خود را به مهمانی دعوت میکردند.
ژاپن از دیگر کشورهایی است که مردم آن از طرفداران پرو پا قرص برگزاری مراسم جشن طلاق هستند. ژاپنیها در پایان جشن طلاق، حلقههای ازدواج خود را با پتک خورد کرده و در دهان قورباغهای که در فرهنگ ژاپنی نماد شادی و رهایی است میاندازند و عروس هم دسته گل طلاق را در میان جمع مهمانان پرتاب میکند و دسته گل به دست هر کسی برسد، طلاق بعدی از آن اوست.
لاسوگاس به عنوان پایتخت جشن طلاق در ایالات متحده مورد توجه است. لورا داوا اولین رمان را درباره جشنهای طلاق نوشت و سپس کریستین گالاگر مفهوم جشن طلاق را در کتابش تحت عنوان «چطور یک جشن طلاق برگزار کنیم» گسترش داد.
اگر بگوییم جشن طلاق یک سوغاتی غربی است؛ دروغ نگفتهایم. جشنی شیک و مجلسی که از غرب وارد فرهنگ ما شده و به یک معضل اجتماعی نیز تبدیل شده است.
دلایل و عواقب جشن طلاق
برخلاف نگاه سنتی حاکم در جامعه، همیشه طلاق بد نیست. با فرض اینکه زن یا شوهری معتاد، بیکار یا بزهکار از آب در بیاید یا تفاهم و جهان بینی مشترکی بین شان وجود نداشته باشد، طلاق جایز است و فرد با طلاق و جدایی، زندگی سالم و فرصتهای زندگی سالم را به خود و فرزندانش برگردانده است.
اما با این حال اینگونه ریخته شدن قبح طلاق و برگزاری جشن طلاق، زنگ هشداری برای جامعه ایرانی خواهد بود. برگزاری جشن طلاق و انتشار سلفیهای مربوط به آن، انگیزه ازدواج را در جوانان کاهش داده و آنها را به ایجاد روابط دوستانه کشانده است.
متأسفانه عموم مردم جشن طلاق را دستاویزی قرار دادن تا ترحم دیگران را جلب کرده و همسر سابق خود را به عنوان یک دیو صفت معرفی کنند و نشان دهند که چقدر در زندگی با چنین فرد پلیدی رنج و دشواری را تحمل کردند. در حقیقت برگزاری جشن طلاق یک مکانیسم دفاعی است و بهعنوان یک موضوع خوشحالکننده مطرح نیست. در بعضی موارد نیز این مراسم توسط نوکیسهها مصادره شده و به یک کالای لوکس مصرفی برای عرض اندام و به شو آف تبدیل شده است.
زنگ هشدار معضلات اجتماعی در ایران سالهاست به صدا در آمده، اما هنوز راه حلی اساسی برای مشکلات اجتماعی اندیشیده نشده است. جشن طلاق از معضلاتی است که روبه افزایش است و ممکن است میزان طلاق را افزایش دهد. قطعاً باید بررسی کرد که چرا اینگونه رفتارها در جامعه اتفاق میافتد و چرا رو به افزایش است.